Δεκαπέντε και τέσσερα και πέντε βιβλία για το 2019.

 

Η λίστα αυτή περιέχει τα σημαντικότερα από τα βιβλία που κατάφερα και ολοκλήρωσα μέσα στο 2019 και τις εντυπώσεις που μου άφησαν ώρες, μέρες, μήνες μετά.

Η λίστα του 2018 εδώ

Η λίστα του 2017 εδώ.

Η λίστα του 2016 εδώ.

Η σειρά φέτος όπως και και τα τελευταία δύο χρόνια είναι πλέον αξιολογική και όχι ημερολογιακή. Προσπάθησα να βάλω προς το τέλος, αυτά που μου έμειναν και συζήτησα περισσότερο με άλλους που τα διάβασαν ή και όχι, αυτά που σύστησα κατά κόρον αλλά και θα συστήνω και τα επόμενα χρόνια με ευχαρίστηση σε όσους (αρκετούς πια) συστηματικά με ρωτάνε. Η Χρονιά είχε πολλές επιτυχίες, αλλά και φυσικά πολλές αποτυχίες. Δεν κατάφερα να διαβάσω το Μαγικό Βουνό του Τόμας Μαν, διάβασα το Φάουστ και απογοητεύτηκα, δεν πρόλαβα να διαβάσω την τριλογία «Y the Last Man on Earth», αλλά σε κάθε περίπτωση η φετινή είναι η ανασκόπηση που ανήκει καθ” ολοκληρίαν στις ΓΥΝΑΙΚΕΣ μιας και διάβασα κείμενα όπου οι γυναικείοι χαρακτήρες, κυριολεκτικά κατάκλυσαν τις σελίδες κερδίζοντας κάθε πιθανή μάχη που βρέθηκε στο διάβα τους.

Η λίστα αυτή χτίζεται βιβλίο το βιβλίο (ΚΑΙ φέτος ήταν μία καλή χρονιά), στο instagram του vasilakosbooks.

Ξεκινάμε.

15. Η Ελευθερία, Επίκτητος, Εκδόσεις Δώμα

To πρώτο βιβλίο που κυκλοφόρησαν ποτέ οι εξαιρετικές εκδόσεις Δώμα έμελλε να είναι και αυτό που θα μου έπαιρνε περισσότερο καιρό από κάθε άλλο βιβλίο της λίστας μου στο Goodreads με τα βιβλία που ξεκίνησα αλλά δεν τελείωσα ποτέ όχι λόγω του ότι ήταν βαρετό, το ξεκίνησα δύο τρεις φορές, αλλά διαρκώς το καπάκωνε μία άλλη έκδοση εκείνης της εβδομάδας, διαρκώς το πήγαινε πίσω το πολύ μικρό του όγκου του, «έλα μωρέ, 100 σελίδες είναι όποτε θέλεις το τελειώνεις» και είχα δίκιο να ξέρετε, όταν τελικά το έπιασα για να το τελειώσω, το τελείωσα μέσα και σε ένα βράδυ και λίγες μέρες μετά το ξαναξεκίνησα και το ξανατελείωσα πάλι μέσα σε λίγες ώρες, και ας μην είχα ιδέα για τους Στωικούς φιλόσοφους, και ας αγνοούσα πλήρως έστω και την ύπαρξη του Επίκτητου, και με τεράστια θέρμη σας προτείνω να το διαβάσετε και εσείς ως μία δημιουργία καθηλωτική για τον αναγνώστη, ιδιαίτερα μάλιστα για εκείνον που δεν έχει σημαντική αναγνωστική εμπειρία, ως ένα έργο που μοιάζει να είναι, και μάλλον είναι κιόλας, ένα από τα σημαντικότερα βιβλία αυτοβελτίωσης που γράφτηκαν ποτέ, βιβλία αυτοβελτίωσης τα οποία μισώ, το συγκεκριμένο όμως είναι ένα βιβλίο που αποτελεί αφορμή για προβληματισμό, θέτει σοβαρά ερωτήματα, αλλά και δίνει απαντήσεις δίχως να ντρέπεται για τις απαντήσεις που θα προκαλέσει και χωρίς να αποστρέφει το πρόσωπό του από την πραγματικότητα.

Εξαιρετικά επίκαιρο, και με μία γραφή που μαγνητίζει, η «Ελευθερία» μπήκε με θράσος αλλά και σίγουρα στα καλύτερα βιβλία που διάβασα μέσα στη χρονιά, και ναι το συστήνω δίχως δεύτερη σκέψη ιδιαίτερα σε αυτούς που δεν έχουν ασχοληθεί ιδιαίτερα με την ανάγνωση βιβλίων, λόγω του μεγέθους αλλά και της πυκνότητας του περιεχομένου του.

14. Γαιοθάλασσα, ο Μάγος της Γαιοθάλασσας, Ούρσουλα Λε Γκεν, Εκσόσεις Αίολος.

Τρίτος στη σειρά μάγος που πέφτει στα χέρια μου μέσα στη χρονιά (τους άλλους δύο θα τους συναντήσουμε αργότερα), και ξάφνου συνειδητοποίησα πως από μικρός μεγάλωσα διαβάζοντας για την Ήρα και τα ξόρκια της στο Δία, τον ταχυδακτυλουργό Ερμή και την πανούργα (?) Κίρκη, ώστε τώρα να είμαι τεράστιος θαυμαστής του είδους, και ενώ προφανώς και δεν μπορώ να εκφέρω τελική άποψη για το Έπος της Γαιοθάλασσας (το οποίο αποτελείται από ΕΞΙ βιβλια άρα είμαι στο 1/6 του δρόμου) μπορώ με βεβαιότητα να υποστηρίξω με σθένος πως το πρώτο μέρος κύλησε νερό (μόλις 230 σελίδες) δεν κούρασε με βαρετές αφηγήσεις, έχτισε στιβαρά χαρακτήρες που είμαι σίγουρος στα επόμενα βιβλία θα δώσουν σοβαρό στίγμα, και κυρίως με ταξίδεψε ως αναγνώστη σε ένα ολοκαίνουριο μαγικό σύμπαν γεμάτο φίλτρα, ξόρκια, και μικροσκοπικά ζωάκια που ταξιδεύουν στην τσέπη σου, αποτίοντας φόρο τιμής στους συναδέλφους Μέρλιν και Γκάνταλφ τον Λευκό, δίνοντας περισσότερο βάρος στο ΠΩΣ ο νεαρός Κίρκος γίνεται μάγος, και όχι στα κατορθώματά του αυτά καθεαυτά τα οποία λογικά θα ξετυλιχτούν στα επόμενα μέρη (ναι, εννοείται είμαι σίγουρος πως το είχε διαβάσει δεκάδες φορές η J.K. πριν μας συστήσει τον φίλο Χάρι). Επίσης, από ανθρώπους που μίλησα και το έχουν ήδη ολοκληρώσει, έμαθα πως οι συνέχειες ξεφεύγουν από το κάπως παιδικό πρώτο μέρος και εστιάζουν περισσότερο στους χαρακτήρες που εξελίσσονται, πράγμα από μόνο του ελπιδοφόρο για την προσμονή για τη συνέχεια.
Με το καλό το 2020 θα κλείσω με τα δύο επιπλέον βιβλία που κυκλοφορούν στα Ελληνικά από τον Αίολο, έχοντας τρομερές προσδοκίες για το Υπερηρωικό Έπος που γράφτηκε για Εφήβους αλλά που απευθύνεται και σε Ενηλίκους, και φυσικά με ολομουτζούρωτο τον χάρτη της πρώτης σελίδας σε δεκα μεριές.
Επίσης, δεν ξεχνάω, περιμένουμε ΑΚΟΜΑ τρία βιβλία, πράγμα που σημαίνει πως αν η τριλογία είναι δύσκολη αποτελώντας σημαντική δέσμευση για έναν αναγνώστη, τί να πούμε όταν μιλάμε για διπλές τριλογίες.

13. Ιστορία του Κόσμου σε 10 1/2 Κεφάλαια, Τζούλιαν Μπάρνς, εκδόσεις Μεταίχμιο.

Πριν καν ξεκινήσω, να πω πως το συγκεκριμένο κείμενο ανήκει δυστυχώς στη λίστα με τα Εξαντλημένα, οπότε και να καταφέρω να σας παρακινήσω να το διαβάσετε, θα είναι αντικειμενικά δύσκολο για εσάς να κάνετε κάτι τέτοιο, και είναι κρίμα, κάποια στιγμή εκτός από τον Κέβιν θα πρέπει να μιλήσουμε και για τα βιβλία που εξαντλούνται και κανείς δεν ενδιαφέρεται να επανεκδόσει, οπότε με την άνεση πως ότι και να πω, η ζωή όλων μας θα συνεχιστεί δίχως να διαταραχθεί η οικουμενική ισορροπία, ξεκινώ.

Η «Ιστορία του Κόσμου σε 10 1/2 Κεφάλαια» είναι το μοναδικό βιβλίο του 2019 για το οποίο άφησα χρόνο να μεγαλώσει μέσα μου πριν γράψω το παραμικρό για αυτό παρά το γεγονός πως όταν το ολοκλήρωσα είχα κατενθουσιαστεί (παρά το γεγονός πως ο βιβλιοπώλης μου τον οποίο εμπιστεύομαι ήταν σε φάση «μιεχ»). Γενικά βέβαια έχω ένα θεματάκι με τους νικητές των Booker, βασικά δε με έχουν απογοητεύσει ΠΟΤΕ, οπότε πριν καν το ξεκινήσω είχα αυτή τη θετική προδιάθεση, σταθερά δίχως να έχω την παραμικρή ιδέα για το πως αυτό θα εξελιχθεί.

Ο Μπαρνς, ξεκινάει με βασικό αφηγητή του βιβλίου του το πιό ασήμαντο ζωάκι του σύμπαντος, ένα ταπεινό σαράκι, που χώθηκε λαθραία στην Κιβωτό του Νώε, προσπαθώντας όπως όλοι μας τη στιγμή της ανάγκης, να σώσει το τομάρι του, στο τρίτο κεφάλαιο το σαράκι δικάζεται από την Εκκλησία επειδή εξ αιτίας του κατέρευσε ο Παπικός Θρόνος, το αθόρυβο σαράκι, στο πέρασμά τον Αιώνων κατέστρεψε την Ξύλινη Επίχρυση Καρέκλα. Και η ιστορία της Κιβωτού, βασικά της αθρώπινης φιγούρας που πασχίζει να σωθεί στο διηνεκές σκαρφαλωμένη σε ένα (όχι πάντα) φθαρτό σκαρί επαναλαμβάνεται διαρκώς, βρίσκοντας την κορύφωσή της στο 5ο μόλις κεφάλαιο όπου είναι και το καλύτερο κεφάλαιο βιβλίου που διάβασα εδώ και χρόνια και έχει για θέμα του τον αγαπημένο μου πίνακα όλων των εποχών, τη Σχεδία του Ζερικό. ΝΑι, το κεφάλαιο αυτό, ΚΑΙ ΜΟΝΟ ΤΟΥ ΝΑ ΗΤΑΝ, πάλι θα ήταν αρκετό να βάλω το συγκεκριμένο στη δεκάδα (βασικά λίγο έξω από αυτή κυρίως γιατί το διάβασα προς το τέλος της χρονιάς, αν το διάβαζα στην αρχή της θα το είχα σίγουρα πεντάδα). Επίσης, ο τίτλος του βιβλίου έχει 10 ιστορίες που συμπληρώνουν όλες μαζί ένα παζλ, το τραπέζι πάνω στον οποίο όμως το παζλ αυτό είναι στρωμένο γράφεται στο «μισό» κεφάλαιο που παρατίθεται λίγο πριν την ολοκλήρωση του έργου, και έχει θέμα του την αγάπη. Ορισμός, ανάλυση σε βάθος, και όλα αυτά με τον τίτλο «Παρένθεση». Γιατί μπορεί το ανθρώπινο γένος να περνοδιαβαίνει ελεύθερο ανά τους αιώνες, το κίνητρο όμως, η δύναμη που κινεί τα πάντα, η κόλλα που κρατάει όλο το παζλ ενωμένο, έχει διαχρονικά το ίδιο όνομα.

Εύχομαι σύντομα να επανακυκλοφορήσει, είναι πραγματικά κρίμα ένα τόσο σημαντικό βιβλίο να βρίσκεται έτσι απλά (και τόσο σύντομα από την πρώτη του έκδοση) εκτός κυκλοφορίας.

12. Η Κόρη του Χρόνου, Josephine Tey, Εκδόσεις Gutenberg.

Άοκνος, πανέξυπνος και διαβαστερός ντετέκτιβ πέφτει σε λακκούβα και τραυματίζεται στα πόδια, οπότε όντας εγκλωβισμένος στο νοσοκομείο ψάχνει να βρει πως θα περάσει το χρόνο του. Facebook δεν έχει, το instagram έχει γεμίσει διαφημίσεις, οπότε σκαλίζοντας τα αντικείμενα που βρίσκονται στο δωμάτιό του, βλέπει κάπου παραχωμένο ένα σκονισμένο πορτραίτο ενός βασιλιά. Του Ριχάρδου του Γ´, του ανθρώπου που δολοφόνησε τα δύο του ανήψια για να γίνει ανέβει ο ίδιος, πρώτος στη διαδοχή στο θρόνο της Αγγλίας, ως ο τελευταίος βασιλιάς του Οίκου των Πλανταγενετών.
Ή μήπως όχι…
Η λέξη «ενθουσιάστηκα» είναι λίγη για να περιγράψει το πως μεγάλωσε μέσα μου σελίδα τη σελίδα το εύρημα του μανιώδη ερευνητή ο οποίος ψάχνει να λύσει ένα μυστήριο που εκτυλίχθηκε 400 χρόνια πριν, προσπαθώντας να αποδώσει δικαιοσύνη στο όνομα ενός ανθρώπου που η ιστορία (ή μήπως καλύτερα οι ιστορικοί;) αποφάσισε πως ήταν ένας στυγνός φονιάς. Εξαιρετική πένα η Ζοζεφίνα η Τέη, τρελαίνομαι να ανακαλύπτω πως το μυαλό μερικών ανθρώπων είναι πραγματικά ξεχωριστό, τον τρόπο με τον οποίο η γραφή τους γίνεται ολοένα και καλύτερη, τη διαδικασία που μεταμορφώνει την εργογραφία τους σε διαχρονικά αθάνατη.
Σημαντικό αστυνομικό μυθιστόρημα, δώστε του αξία, θα σας αποζημιώσει με το παραπάνω μιάς και μιλάει για την πλέον αμφισβητούμενη φιγούρα της Αγγλικής Ιστορίας (το αντίστοιχο λήμμα στη Wikipedia, Δεν, Εχει, Τελειωμό).

 

11. Γυναίκες, Eduardo Galeano, εκδόσεις Πάπυρος

Συναρπαστικό, καλογραμμένο, ένα στα αληθινά σπουδαίο βιβλίο, όπου μέσα στις 189 σελίδες του παρελάζουν ορισμένες, αν όχι όλες, από τις σημαντικότερες γυναίκες της παγκόσμιας ιστορίας, θεές και θνητές, βασίλισσες και σκλάβες, διάσημες μα και ανώνυμες, πάνω από όλα όμως πλάσματα παραμυθένια και μαγικά που στο πέρασμά τους από τη ζωή, όσο σύντομο και αν αυτό ήταν, έγραψαν στην ούγια του σύμπαντος το όνομά τους με γράμματα από φωτιά που κανείς ποτέ δε θα μπορέσει να σβήσει. Η σκλάβα Τιτούμπα, η Καλπούρνια που έπρεπε να είναι αλλα και να φαίνεται τίμια, η ανώνυμη σύντροφος του πολεμιστή που ετοιμάζεται να φύγει για τη μάχη, η Μάτα Χάρι, η Ιωάννα της Λωραίνης, η Λυσιστράτη, η Αφροδίτη, η πρώτη βασίλισσα της Ισπανίας η Ουράκα, η Εβίτα Περόν, η ναύαρχος Αρτεμισία, η Υπατία, η Φαραώ Χατσεπσούτ, η θεά της νύχτας των Αζτέκων Τλασολτέοτλ, η Ίσιδα, η Κλεοπάτρα, η Ισιδώρα Ντάνκαν, η Ζοζεφιν Μπέηκερ, η φοιτήτρια Σόφι Σολ που εκτελέστηκε στη γκιλοτίνα επειδη μοίραζε φυλλάδια ενάντια στο Χίτλερ και τα τελευταία της λόγια πριν πέσει η λεπίδα ήταν «Τί κρίμα μιά τέτοια όμορφη μέρα με ήλιο να πρέπει να φύγω» και πάρα πάρα πολλές άλλες, μας παρουσιάζουν μονόπρακτα από στιγμές της ζωής τους που καθόρισαν μαζί με αυτή και ολόκληρη την ανθρωπότητα, μέσα από την πένα του αξεπέραστου, μοναδικού, πραγματικά ΙΔΙΟΦΥΟΥΣ Γκαλεάνο, που κάθε κριτική μου για βιβλίο του δε μπορεί να καταλήγει παρά με την ίδια πρόταση.
Πόσο, μα πόσο πολύ μας λείπεις ρεσυ Εντουάρντο.
Επίσης, αν δεν έχετε διαβάσει ποτέ βιβλίο του, κάνω μεν πως δεν το βλέπω, αλλά για αυτό γράφεται αυτή η λίστα, για να μην το ξαναπώ…

10. Σφαγείο Νούμερο Πέντε, Κερτ Βόνεγκατ, εκδόσεις Κέδρος.

Αναγνωστική εμπειρία, η.
Και εξηγούμαι.
Στα πολλά χρόνια που διαβάζω, λίγα ήταν τα βιβλία που έμειναν χαραγμένα στο μυαλό μου. Το Ταξίδι στο κέντρο της Γης του Βερν, ο Κόμης Μοντεχρήστος του Δουμά, το Όνομα του Ρόδου του Έκο, η πρώτη μου συνάντηση με το Σύμπαν του Λαβκραφτ. Δε θυμάμαι πόσος καιρός έχει περάσει, ξέρω όμως πως η ανάγνωση του Σφαγείου Νο5 θα μείνει για πάντα στη σκέψη μου σαν ένα ταξίδι στον μαγικό κόσμο ενός μυαλού που ενώνει με ένα νήμα παραμυθιού έναν κόσμο ευγενών εξωγήινων που λατρεύουν να μελετούν τις ανθρώπινες συνήθειες με τις θηριωδίες των παρανοϊκών Ναζί που προσπάθησαν όσο κανείς να συνθλίψουν την ανθρώπινη ύπαρξη, το χτίσιμο μιάς αυτοκρατορίας γυαλιών μυωπίας από έναν άνθρωπο που δεν ήταν γραφτό του να πεθάνει με την ισοπέδωση μιάς πόλης που ήταν δεν ήταν γραφτό της να σβήσει από το χάρτη, και τον διαρκή αγώνα ενός ανθρώπου να παραμείνει άνθρωπος μέσα σε έναν αρρωστημένο κόσμο «πολιτισμένων ανθρώπων».

Δεν ξέρω από που να ξεκινήσω και που να τελειώσω, είχα να χαρ’ω τόσο πολύ βιβλίο από τότε που έπεσε στα χέρια μου ο πρώτος τόμος του Sandman του Neil Gaiman, ο οποίος επίσης είχε με παρόμοιο τρόπο σκάσει στο κεφάλι μου κ συγκεκριμενοποίησε με εναν ασύλληπτα ακριβή τρόπο το τι μου αρέσει (ακριβώς όμως) να διαβάζω.
Αυτοβιογραφία, διήγημα επιστημονικής φαντασίας, ιστορικό μυθιστόρημα, κωμικογράφημα, δεν παίζει ρόλο. Δεν χρειάζεται να είσαι κάτι συγκεκριμένο, για να αρέσεις καλά και σώνει σε κάποιους σημαντικούς. Το ζήτημα είναι να έχεις ουσία, να διαθέτεις χαρακτήρα, να αναβλύζεις διαρκώς ζωή μέχρι να έρθει η ώρα σου να αποχαιρετήξεις.
Γιατί όπως σοφά λέει και ο θείος Κέρτ, Έτσι πάει.

9. Η Τελέυταία Ευχή, the Witcher η Περιπέτεια του Γητευτή, Andrej Sapkowski, εκδόσεις Sελίνι.
Σε αυτό το κομμάτι γης που έτυχε να γεννηθούμε έχουμε ένα τρομερό αναξιοποίητο κεφάλαιο, μεγαλώσαμε μαζί του αλλά το διδαχτήκαμε τόσο λάθος που μάθαμε να το μηδενιζουμε, να το σνομπάρουμε, να κάνουμε σα να μην υπήρξε ποτέ. Αναφέρομαι φυσικά στην Ελληνική Μυθολογία, αλλά και στις πιο σύγχρονες σε εμάς λαικές δοξασίες κάθε τόπου από τον Μπαμπούλα και τους καλικάντζαρους, μέχρι τους γρύπες και τους κένταυρους, αλλά και τόσα τόσα άλλα.
Ε λοιπόν το «Witcher» τα έχει ΟΛΑ, αλλά στην πολωνικοσλάβική τους έκδοση, Χύμαιρες και Τράγους Σατανάδες που κλέβουνε το στάρι αλλά και πολεμοχαρή ξωτικά και νεράιδες με κοφτερά δοντια που τρέφονται με αίμα, όσο και ευφάνταστες παραλλαγές πολύ γνωστών παραμυθιών όπως αυτού για παράδειγμα της Χιονάτης και των Εφτά Νάνων.
Η σειρά που σίγουρα θα έχετε ακούσει, και που ετοιμάζεται να σπάσει ταμεία στο Χριστουγεννιάτικο Νετφλιξ, προήλθε φυσικά από αυτό το ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΟ βιβλίο ΦΑΝΤΑΣΙΑΣ του Σαπκόφσκι, όπου ο ήρωας είναι ένας αψύς Γητευτής, η δουλειά του είναι να σκοτώνει δράκους και να εισπράτει αμοιβές, στον πρώτο από τους δύο τόμους που κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις Sελίνι, γνωριζόμαστε με τον Γκεραρντ (τον δεύτερο μάγο στο ετήσιο καλεντάρι) και τους ανθρώπους γύρω του, βασιλιάδες, δρυίδηδες, βάρδους, μάγισσες, και φυσικά το ανεκπλήρωτο «ευωδιαστά στιλπνό» του ερωτικό αντικείμενο του πόθου, τη Γενεφερ.
Επίσης, να μην το ξεχάσω, η αστειότερη και πιό χαριτωμένη ιστορία αγάπης που έχω διαβάσει τα τελευταία 10 χρόνια! Ναι. Σε ένα βιβλίο πλημμυρισμένο από απόκοσμα τέρατα που ζέχνουν μαρτύρια και θάνατο.
Το ξεκίνησα δειλά, το τελείωσα γυρνώντας τις σελιδες του με μανία, ενθουσιάστηκα με τη γραφή, αν και ομολογώ παραπάνω από τις μισές λέξεις με τις οποίες κατονόμαζε τα τέρατα στα Ελληνικά τις αγνοούσα παντελώς.
Δεύτερο τομάκι, το 2020 θα είναι η χρονιά σου.

8. Η Χαμένη Τιμή της Κατερίνας Μπλουμ, Χάινριχ Μπελ, εκδόσεις Μεταίχμιο.

Συνηθίζω όταν ξεκινάω ένα βιβλίο, να μη διαβάζω το οπισθόφυλλό του, προτιμώ να μη γνωρίζω το παραμικρό για τους ήρωες και την πλοκή του. Είχα ακούσει το όνομα, το συναντούσα σε διάφορες λίστες μέσα στα χρόνια αλλά δε μου είχε κινήσει το ενδιαφέρον να μπω στη διαδικασία, μέχρις ότου κυκλοφόρησε φέτος η νέα έκδοση από το Μεταίχμιο, με ένα φανταστικό εξώφυλλο που με έβαλε δίχως δεύτερη σκέψη στη διαδικασία να ασχοληθώ (ναι, εννοείται και το εξώφυλλο παίζει ρόλο, αν και τις περισσότερες φορές μάλλον εκτιθέμεθα…) Και αλήθεια το λέω μου είναι τρομερά δύσκολο να γράψω κριτική για τη «Χαμένη Τιμή της Κατερίνας Μπλουμ» κυρίως επειδή στο τέλος του, η ηρωίδα έγινε για μένα τόσο οικείος χαρακτήρας ατόφια βγαλμένος από την καθημερινότητά μου που δε θα τολμούσα να μιλήσω ούτε στιγμή σε τρίτους για τα όσα πέρασε, για το γεγονός ότι πλήρωσε ακριβά το γεγονός πως ο κόσμος είναι ασύλληπτα κακοφτιαγμένος και δε χωνεύει όσους προοδεύουν κοιτάζοντας μονάχα τη δουλειά τους, και για το επίσης γεγονός πως «οι άνθρωποι δε συγχωρούν αυτούς που από έρωτα εκπέσανε».
Μακράν στα καλύτερα μυθιστορήματα που έπεσαν φέτος στα χέρια μου και σίγουρα ένα ιδιαίτερα σημαντικό βιβλίο για τη γυναικεία ανεξαρτησία και την ανθρώπινη ελευθερία που αξίζει να διαβαστεί από πολύ κόσμο, η πένα του Χάινριχ Μπέλ είναι ένα γιγαντιαίο σφυρί στις συνειδήσεις όλων μας που καταναλώνουμε με ευκολία μαζί με τις ψεύτικες ειδήσεις και πραγματικούς ανθρώπους με αληθινές ζωές και αληθινά αισθήματα, γιατί διαφορετικά δεν έχουμε τρόπο πως αλλιώς να περάσουμε το χρόνο μας.
Βαθιά Επίκαιρο όσο λίγα βιβλία μπορεί να διαβάσει κάποιος.

7. Testaments, Margaret Atwood (Ψυχογιός Μάρτιος 2020)

Σε γενικές γραμμές τα reviews κατά κανόνα τα γράφω με κάποια χρονική υστέρηση, όταν το βιβλίο το έχω μόλις τελειώσει δεν πιστεύω πως έχει κάποια ουσία να μιλάω για αυτό, θέλω να δω αν θα μεγαλώσει καθόλου μέσα μου με το χρόνο, αν θα θέλω να το συζητήσω με άλλο κόσμο, αν θα το συστήσω σε κάποιον που θα μου ζητήσει κάτι να διαβάσει. Στη συγκεκριμένη περίπτωση όμως τα πράγματα ήταν εύκολα. Η Ιστορία της Πορφυρής Δούλης είναι ένα έργο που με μαγνήτισε όταν το πρωτοδιάβασα το 2018, τόσο η σύλληψή του, της θεοκρατικής κοινωνίας των Πλούσιων Εκλεκτών Δίκαιων Αντρών που αποφάσισαν πως μόνο αυτοί μπορεί να κρίνουν τους πάντες και κυρίως τις κατώτερες γυναίκες, όσο και η αποτύπωση των χαρακτήρων, ήταν πράγματα που με ενθουσίασαν όταν έπεσε στα χέρια μου. Χωρίς λοιπόν να θελω να κάνω spoiler θα πω πως η επόμενη μέρα της Gilead, του τόπου όπου τα κορίτσια ντύνονται με κόκκινες στολές και υπάκουα (εξ)υπηρετούν μονάχα την αναπαραγωγή του ανθρωπίνου είδους, όπως αυτή αποτυπώνεται στο βραβευμένο με Booker πλέον βιβλίο της Atwood, είναι μία αξέχαστη αναγνωστική εμπειρία, ιδιαίτερα στις μέρες που ζούμε όπου τα πράγματα που καθημερινά συμβαίνουν στο πλάι μας, μας κάνουν να απορούμε αν ζούμε στα αλήθεια σε έναν παράλληλο timeline όπου αυτά αποτελούν μικρές παραφωνίες, ή απλά σε ένα παλαβό σύμπαν όπου εμείς απλά υπάρχουμε χωρίς κανένα σκοπό και τα νήματα τα κινούν οι λίγοι και οι παρανοϊκοί.
Τον Μάρτιο του 2020 από τις Εκδόσεις Ψυχογιός λοιπόν η δεύτερη ανάγνωση. Μέχρι τότε.
Praise Be.
To Σταυρό σας να κάνετε, το νου σας να χετε.
Και βασικά, Praise Be.

6. Το πρόβλημα των τριών Σωμάτων, Liu Cixin, εκδόσεις Sελινι

Λοιπόν. Για να μην μακρηγορώ και καταντήσω κάποια στιγμή βαρετός, και επειδή στο θέμα «είναι ή όχι για ενηλίκους τα βιβλία επιστημονικής φαντασίας» έχω αναφερθεί και στο παρελθόν, μία μικρή και σύντομη τοποθέτηση για το μαγικό έργο του Cixin δίχως να θέλω να κουράσω και έχοντας στο μυαλό μου πως δε χρειάζεται να μακρυγορήσω δικαιολογώντας το «ΝΑΙ».
Η επιστημονική φαντασία τις περισσότερες φορές εξαντλείται σε τετριμένα θέματα τα οποία στο πέρασμα του χρόνου κακά τα ψέματα έχουν εξαντληθεί, και σε ευρηματικότητα αλλά και σε ουσία. Εξωγήινοι θέλουν να κατακτήσουν τη Γη, και στο τέλος το καλό και αγαθό ανθρώπινο είδος, τους στέλνει σπιτι σπιτάκι τους.
Εντελώς απρόσμενα όμως «Το πρόβλημα των Τριών Σωμάτων» είναι ένα βιβλίο που διαφέρει απο τα υπόλοιπα του συρμού, το υποψιάστηκα πολύ πριν καν το ξεκινήσω, μιας και είχα ακούσει ανθρώπους τις αναγνωστικές προτιμήσεις των οποίων εκτιμώ να εκφράζονται με τα καλύτερα λόγια για αυτο. Και δεν έπεσαν έξω.
Δε θα μπω σε λεπτομέριες, μιας και το ξεκίνησα δίχως να έχω την παραμικρή ιδέα για το τι θα διάβαζα και η υπόθεσή του είναι αμαρτία να αποκαλυφθεί και να καλυφθεί σε πέντε γραμμές (αν και θα βάλω 3 φωτογραφίες που δίνουν κάποια στοιχεία). Θα πω ομως πως είναι ένα δύσκολο βιβλίο, που θα ταλαιπωρήσει τον αναγνώστη, ο οποίος αν δεν έχει κάποιες βασικές γνώσεις φυσικής, θα καταπονηθεί πνευματικά όχι αναφορικά με τη ροή του αλλά με το πως αυτός θα κατανοήσει τις βαθύτερες έννοιες και τελικά θα οπτικοποιήσει στο μυαλό του όλο αυτό που διαβάζει.
Και ένα ακομη τεράστιο θετικό/αρνητικό. Το βιβλίο είναι το πρώτο μέρος μία τριλογίας, τριλογία σημαίνει δέσμευση, αλλά ομολογώ πως με τρομερή όρεξη και χαρά περιμένω τις δύο του συνέχειες (όχι σαν το Reaper at the Gates που διάβασα το τρίτο του μέρος νομίζοντας πως κλείνω την τριλογία για να μάθω λίγες ώρες μετά πως υπάρχει και ΤΕΤΑΡΤΟ μέρος του στα σκαριά!).

5. Κίρκη, Madeline Miller, εκδόσεις Διόπτρα

Η Ιλιάδα κ η Οδύσσεια είναι στα δέκα αγαπημένα μου βιβλία όλων των εποχών. Ο αψύς Αχιλλέας, ο θηριώδης Έκτορας και η πάνσοφη Παλλάδα, είναι φιγούρες πλάι στις οποίες μεγάλωσα, και που αντιμετωπίζω με τρομερή οικειότητα και αγαπώ βαθιά. Παρόλα αυτά, τι θα ήταν αυτά τα δύο έπη, δίχως τους δευτερεύοντες χαρακτήρες. Και ποιό αλήθεια το παρελθόν τους πριν το Τρωικό Πόλεμο αλλά και η κατάληξή τους εφόσον επέζησαν χρόνια μετά από αυτόν.
Η Κίρκη της Μίλερ, αφηγείται με έναν τρόπο αριστοτεχνικό αλλά και τρομερά έξυπνο την άγνωστη ιστορία μίας μάγισσας (κλείνοντας την τριλογία των Μάγων της Ανασκόπησης του 2019), το σύντομο μύθο της οποίας ο ποιητής χτίζει και ολοκληρώνει μέσα σε ελάχιστες σελίδες αλλά ποτέ με κεντρικό πρόσωπο την ίδια. Ποιό ήταν όμως στα αλήθεια αυτό το κορίτσι, η κόρη παρίας του Ήλιου, πώς κατέληξε στο νησί που τη συνάντησε ο Οδυσσέας, πως το όνομά της συνδέεται με ορισμένα εκ των σημαντικοτέρων ονομάτων της Ελληνικής Μυθολογίας.
Το βιβλίο κυλάει σα το γάργαρο νερό, η ηρωίδα που υπομένει τα πάντα για να καταφέρει στο τέλος να αφήσει το όνομά της στην ιστορία μαγεύει τον αναγνώστη από την πρώτη σελίδα και ο αναγνώστης έχει τη χαρά να γνωρίσει σε βάθος μία αρχαία Poison Ivy, μία υπερηρωίδα των Ομηρικών Χρόνων, ταξιδεύοντας μαζί της ανά τον γνωστό τότε κόσμο και ζώντας στο πλευρό της όλες της τις περιπέτειές.
Το λάτρεψα πραγματικά, σίγουρα βιβλίο που πραγματοποιεί στο ακέραιο όσα η φανταστική του εκδοτική παραγωγή οπτικά και μόνο υπόσχεται όταν το πρωτοδει κάποιος.
Καλύτερο Παραμύθι για το 2019, και καλύτερη ανάπτυξη χαρακτήρα βεβαίως βεβαίως.

4. Ο Γαλατάς, Anna Burns, εκδόσεις Gutenberg.

#Enakoritsi χωρίς όνομα, που έχει την «αποτρόπαια» συνήθεια να διαβάζει βιβλία στο δρόμο για το σπίτι της μή δίνοντας την παραμικρή σημασία σε όσα συμβαίνουν γύρω της, που ζει σε μία πόλη δίχως όνομα που πολεμάει με μία άλλη πόλη πέρα από τη θάλασσα, βρίσκεται στο επίκεντρο μίας επικών διαστάσεων διαμάχης όπου λαμβάνουν μέρος ταυτόχρονα, εθνικιστές, αστυνομία, θεούσες, ένας γαλατάς, ένα πυρηνικό αγόρι, το σκυλί από τον «Σιωπηλό Μάρτυρα», ένας ίσως φίλος της, μία τελευταία φίλη της, τρεις απόμακρες θλιμμένες και τρεις κοντινές χαρούμενες αδερφές, ένας αδερφός που έφυγε μακριά, μία δασκάλα γαλλικών που μπορεί κ βλέπει παραπάνω από ένα χρώμα στον ουρανό, κάποιοι συμμαθητές που βλέπουν τον ουρανό μοναχά γαλάζιο, ένας ακόμα γαλατάς, ένας γαμπρός της που αγαπάει το τρέξιμο, ένας όχι σεφ, ένα κορίτσι που προσπαθεί να τους δηλητηριάσει όλους, ένας Τάδε Μακ Τάδε και μία πόλη ολόκληρη που έχει μάθει να παρακολουθεί σιωπηλή με θρησκευτική ευλάβια τα τεκταινόμενα πίσω από τα κλειστά πατζούρια, ζώντας αποκλειστικά και μόνο μέσα από τις ζωές των άλλων.
Χωρίς να θέλω να μπω σε λεπτομέρειες, θα πω απλά πως τις τελευταίες 200 σελίδες του βιβλίου τις διάβασα στην παραλία μονολογώντας στον εαυτό μου δυνατά «δε γίνεται», «πωπωπωπωπω», «μα δε γίνεται λέμε», αναγνωρίζοντας στο τέλος αυτό που διέκρινα από τις πρώτες σελίδες, πως διάβασα δηλαδή ένα ΤΡΟΜΕΡΑ σημαντικό βιβλίο.
Αν το πετύχετε σε κάποιο βιβλιοπωλείο, αν έχετε χρόνο για διάβασμα στη θάλασσα ή στο βουνό, αν δεν έχετε χρόνο και φέτος θα καταφέρετε να διαβάσετε ΕΝΑ βαρύ αλλά και σημαντικό βιβλίο, είμαι ΑΠΟΛΥΤΩΣ ΣΙΓΟΥΡΟΣ πως είναι ΑΥΤΟ.
Επίσης, το βιβλίο αυτό, όταν πρωτοέφτιαξα τη λίστα το είχα στην πρώτη θέση, αλλά τελευταία στιγμή το αφαίρεσα για έναν και μόνο λόγο. Δεν το τελείωσε η φίλη μου η Στελίσιους όταν της το έδωσα. Της φάνηκε δύσκολο, στριφνό, «σα να μην ήθελε να κυλήσει» μου είχε πει, και όταν το ξανασκέφτηκα, είπα πως έχει δίκιο, το βιβλίο είναι το δυσκολότερο της λίστας μου, αλλά η πρώτη τριάδα μου ήθελα (αλλά και έκρινα πως θα έπρεπε) να είναι βιβλία που θα μπορούσαν να διαβάσουν όλοι, και κοιτάζοντας πίσω στις προηγούμενες λίστες μου, πάντα οι πρώτες τριάδες είχαν αυτό το χαρακτηριστικό. Οπότε θέση Νο4 σε ένα βιβλίο πραγματική εμπειρία, που αξίζει κάθε λέξη του που θα διαβάσεις.
Στελίσιους να επανέλθεις, θα παρακαλέσω.

3. Σύντομες Απαντήσεις στα Μεγάλα Ερωτήματα, Stephen Kawking, Εκδόσεις Πατάκη.

Η διαδικασία όταν τελειώνω ένα βιβλίο είναι για μένα συγκεκριμένη. Βγάζω φωτογραφία ένα σημείο του που έχω σημειώσει με Stabilo, το εξώφυλλό του για το Instagram, και το βάζω στη ντουλάπα με τα διαβασμένα μου, για να το ανασύρω στο τέλος του χρόνου όταν και κάνω τη λίστα με τα Καλύτερα αλλά και τις Απογοητεύσεις της χρονιάς.
Το «Σύντομες Απαντήσεις στα Μεγάλα Ερωτήματα» όμως, ξέρω πως δε θα μπεί ποτέ σε αυτή τη ντουλάπα. Θα το έχω κάπου δίπλα μου, πάντα προσβασιμο, ως ένα βιβλίο οδηγό για το πως θα καταφέρω να γίνω καλύτερος άνθρωπος. Ο Stephen Hawking, o άνθρωπος που μιλούσε για τη Θεωρία της Σχετικότητας με την ίδια άνεση που έμφανιζόταν στο πλευρό του Sheldon Cooper στο The Big Bang Theory, ήταν ένας άνθρωπος που έζησε μια ζωή καθηλωμένος σε μία καρέκλα, κατάφερε όμως να ταξιδέψει στα πιο μακρινά σημεία του σύμπαντος παντελώς ελεύθερος χάρη στο μυαλό του που του δίδαξε να μη ντρέπεται και να μη φοβάται να κάνει δύσκολες ερωτήσεις ακόμα και για πράγματα που στις μέρες μας είναι ταμπού, βασικά δηλαδή έμαθε τον τρόπο να ζει ελεύθερος.
Προσωπικά σιχαίνομαι τα βιβλία εκλαϊκευμένης γνώσης, πόσο μάλλον επιστήμης, το συγκεκριμένο όμως αποκαλύπτει το μεγαλείο του επιστήμονα και του ανθρώπου που στα μάτια όλων αποτελούσε απλά μία συμπαθή φυσιογνωμία που αγαπούσε τις Μαύρες Τρύπες, που κανένας ομως ποτέ δε μπήκε στον κόπο να μας εξηγήσει τί ακριβώς είναι. Ε λοιπόν, ο ίδιος πίστευε πως και εγώ και εσύ μπορούμε αλλά κ πρέπει να καταλάβουμε αρκεί να προσπαθήσουμε, ακόμα και αν χρειαζόταν εκείνος να κατέβει στο επίπεδό μας, οπότε και κάνει ακριβώς αυτό. Μας παίρνει από το χέρι κ μας πάει μία τεράστια βόλτα συστήνοντάς μας τις 11 διαστάσεις, τον όρο χλμ/sec και τα party για χρονοταξιδιώτες! Εννοείται δεν τα κατάλαβα όλα, κοίταξα όμως έστω και για λίγο, στα κλεφτά από το παράθυρο, πως είναι από μέσα ένας υπέροχος νους.
Δεν ξέρω τι άλλο να γράψω εκτός από το:
Παρατήστε ότι διαβάζετε και διαβάστε το, ή τελειώστε ότι και αν διαβάζετε και διαβάστε το. Ή κάντε το δώρο σε όσους διαβάζουν. Ή και σε αυτούς που δε διαβάζουν αλλά θα ήθελαν. Ή και σε αυτούς που δε διαβάζουν και θέλετε να τους το απαγγείλετε, αμαρτία είναι να μην συναντηθούν ποτέ με τις έννοιες που εισαγάγει στις ζωές μας.

2. Εκεί που τραγουδάνε οι Καραβίδες, Ντέλια Όουενς, εκδόσεις Δώμα.

Στην Αμερική της ακραίας φτώχειας και των φυλετικών διακρίσεων του 1950, ένα κοριτσάκι βρίσκεται να μεγαλώνει μόνο του στο πλάι του αλκοολικού πατέρα του, με μόναδική του παρέα τα ζωάκια που το περιβάλλουν στο έλος όπου βρίσκεται το σπίτι τους. Την Κάια την έχουν εγκαταλείψει όλοι, η μητέρα της, τα αδέρφια της, κανείς δεν άντεξε τις κακουχίες και την κακοποίηση, όλοι έψαξαν το δρόμο τους μονάχοι, επιλέγοντας (;) να μη νοιαστούν γι αυτή γυρίζοντάς της την πλάτη. Η ζωή όμως έχει άλλα σχέδια για το θαρραλέο κορίτσι που χωρίς να το επιδιώκει βρίσκεται μπλεγμένο σε ένα έγκλημα που κεντρίζει το ενδιαφέρον μίας ολόκληρης κοινότητας. Σκότωσε στα αλήθεια τον πλούσιο περιζήτητο λευκό δημοφιλή παίχτη του ράγκμπι ή τα πάντα είναι μία σκευωρία που κατασκεύασαν σε βάρος της τρίτοι για να την τιμωρήσουν επειδή δεν ήταν σαν κι αυτούς.
Η Πιτσιρίκα των Βάλτων είναι ένας χαρακτήρας που μοιάζει να έχει ξεπηδήσει μέσα από ένα μαγικό τσουκάλι όπου ιδιοφυώς ανακατεύτηκαν περίτεχνα ο Όλιβερ Τουίστ, ο Χακλμπερι Φιν και το Κοριτσάκι με τα σπίρτα, δημιουργώντας στο τέλος μία τρομερά θελκτική υπερηρωίδα που δύσκολα κάποιος που θα διαβάσει το βιβλίο θα την ξεχάσει ποτέ όσα χρόνια και αν περάσουν. Επίσης η γλώσσα του βιβλίου είναι πραγματικά εκπληκτική, είχα καιρό να διαβάσω τόσο στέρεες και καλοδουλεμένες προτάσεις, τόσο όμορφες και καλοτοποθετημένες λέξεις.
Με λίγα λόγια, το «Εκεί που τραγουδάνε οι Καραβίδες» η τελευταία κυκλοφορία από τις εξαιρετικές (όπως αποδεικνύεται βιβλίο το βιβλίο) Εκδόσεις Δώμα, κέρδισε με το σπαθί του τη θέση του στα καλύτερα του 2019.
Έχασε για λίγο την πρωτιά.
Αλλά αυτό δε σημαίνει και τίποτα, είμαι σίγουρος πως σε πολλές λίστες φέτος θα είναι στον Άσσο.

1. Τα τελευταία μου Λόγια, Santiago Amigorena, Εκδόσεις Gutenberg

«Δεν ξέρω από πού να ξεκινήσω και που να σταματήσω. Θα γράψω όμως αυτό και θα επανέλθω σε κάνα τρίμηνο για πλήρη κριτική που θα χει μεγαλώσει και άλλο ακόμα μέσα μου:
«Τα τελευταία μου λόγια» του Σαντιάγκο Αμιγκορένα, είναι ΑΠΟ ΤΩΡΑ, το ΣΙΓΟΥΡΟ Νο1 μου στο ετήσιο review με τα καλύτερα βιβλία που διάβασα το 2019.
Και είναι ακόμα Απρίλιος.»
Αυτά είχα γράψει. Αρχές Απρίλη του 2019.
Και έφτασε η ώρα της ετήσιας ανασκόπησης και τα Τελευταία μου λόγια, που διάβασα τέλη του Μάρτη του 2019, και στην πρώτη λίστα μου δεν ήταν στο Νούμερο Ένα της Λίστας μου με τα καλύτερα βιβλία, ήταν στο Νο3 καπακωμένο από τις Απίθανες Καραβίδες και τον Μαγικό Θείο Στήβεν! Ο λόγος ήταν απλός (αποδείχτηκε βέβαια αργότερα στο μυαλό μου και απλοικός) και θα τον εξηγήσω όσο περιεκτικότερα μπορώ με το κείμενο που πρωτοέγραψα για αυτό.
«Το έργο του Αμιγκορένα είναι μακράν το βιβλίο που έχω στο μυαλό μου περισσότερο από οποιοδήποτε διάβασα φέτος. Είναι όμως 100 σελίδες πυκνής γραφής, και μοιάζει περισσότερο με διήγημα παρά με λογοτεχνικό έργο, τα βιβλία που το καπάκωσαν έχτισαν με περισσότερη λεπτομέρειες χαρακτήρες και κόσμους, αν και αυτός του Σαντιάγκο, ο τελευταίος των κόσμων, σίγουρα είναι ο πλέον εφιαλτικός όλων τους.
Παρά ταύτα όμως, έχω κάνει ήδη τρεις φορές δώρο το συγκεκριμένο, και οι 2 εκ των 3 που το διάβασαν ήδη (σημαντικό γεγονός από μόνο του) ενθουσιάστηκαν, ο ένας δε είπε πως άλλαξε τον τρόπο που βλέπει τα βιβλία!
Ποιός άλλος έχει ένα τέτοιο παράσημο και μπορεί να ενοχληθεί από την τρίτη θέση στο βάθρο…»
Αυτό ήταν το κείμενο της Τρίτης Θέσης.
Και αυτός αποδείχτηκε τελικά και ο λόγος που «Τα Τελευταία μου Λόγια» ΗΤΑΝ το ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΒΙΒΛΙΟ που διάβασα μέσα στο 2019. Συνειδητοποίησα πως στο τέλος της ημέρας, δεν έχει σημασία ο όγκος, δεν έχει σημασία το πόσες σελίδες θα έχει το βιβλίο που θα πιάσεις κάποια μέρα στα χέρια σου και θα σε ταρακουνήσει. Έχει σημασία τί γράφεται και πως. Οι λέξεις είναι πάντα το ίδιο δυνατές ανεξαρτήτως ποσότητας αρκεί να βρεις τον μαγικό εκείνο τρόπο να τις χρησιμοποιήσεις αρμονικά. Και ο Αμιγκορένα συμπύκνωσε σε λίγες μόνο σελίδες, ορισμένα από τα σημαντικότερα μηνύματα που θα έπρεπε να απασχολούν τις κοινωνίες από καταβολής κόσμου μέχρι σήμερα. Κανένας Πόλεμος, κανένα χρηματικό ποσό, καμία εδαφική κατάκτηση δεν έχει σημασία όταν δεν σέβεσαι το Οικοσύστημα μέσα στο οποίο κατοικείς και όταν δεν αγαπάς τον διπλανό σου.
Και έτσι απλά, Τα Τελευτάια Μου Λόγια, με ένα Τσαφ έπιασαν την Κορυφή. Επειδή είχαν τη δύναμη να το κάνουν, επειδή ακόμα σκέφτομαι προτάσεις από το συναρπαστικό κείμενο του εξαιρετικού γραφιά Σαντιάγκο, επειδή το Τέλος δόθηκε σε ένα ηλιοβασίλεμα πάνω στην Ακρόπολη (no spoilers).
Γιατί όπως έγραψε και ο Κερτ στο Νο 10, ΕΤΣΙ ΠΑΕΙ.

Περνώντας στους Έλληνες Συγγραφείς φέτος ξεχώρισα τρία βιβλία που με έπιασαν εξ απίνης και τα κυριολεκτικά τα καταβρόχθισα και τα διαφημίζω παντού.

3. Ο Κώλος της Άννας, Μιχάλης Αλμπάτης, εκδόσεις Απόπειρα.

Προβοκατόρικος τίτλος, από αυτούς που βγάζεις φωτογραφία και στέλνεις στις ομαδικές συνομιλίες, σε κόσμο που θέλεις να σοκάρεις, ή φυσικά σε φίλες σου που λένε Άννες. Και για μένα είναι μεγάλο κατόρθωμα πως ένας άγνωστος συγγραφέας από το Ηράκλειο κατάφερε και έγραψε ένα βιβλίο με κεντρικό θέμα που πιο προφανές δε γίνεται, παρόλα αυτά όμως το βιβλίο κάθε άλλο παρά με αυτόν ασχολείται. Η ουσία όπως πάντα (πρέπει και) είναι αλλού, ο κώλος είναι μονάχα η προφανής πρόφαση για να ανοίξει η συζήτηση για τα περεταίρω.
Αν δεν ήταν νουβέλα και ήταν διήγημα, αν δεν ήταν 100 σελίδες αλλά 200, σίγουρα θα του είχα ένα αστεράκι παραπάνω στο Goodreads (3/5), οπότε δεχτείτε με φιλική διάθεση πάντα το παρακάτω spoiler, «ο Κώλος της Άννας» είναι ένα βιβλίο ταρακούνημα, μόνο να τονε διαβάσετε αφού εσείς μαξιλάρι να κοιμάστε δε μπορείτε να τονε κάνετε.
Και να μην κρίνετε χωρίς να ξέρετε, να μη σας πω να πάτε να βρείτε ΕΝΑΝ ΔΙΚΟ ΣΑΣ!

2. Φονικό στη Μεγάλη Εκκλησία, Τεύκρος Μιχαηλίδης, εκδόσεις Πόλις.

Δεν είμαι συνηθισμένος να διαβάζω βιβλία που από την πρώτη τους σελίδα να με πιάνουν από τα μούτρα. Γενικά μιλώντας, τα τελευταία χρόνια προσπαθώ να διορθώσω ένα μεγάλο μου λάθος, το σνομπισμό μου προς τους Έλληνες συγγραφείς οπότε μαζί με διάφορα κλασσικά κλασσικών που από το ξεκίνημα του χρόνου βάζω στη λίστα μου, βάζω στην τύχη και ότι μου μαγνητίσει την προσοχή. Όταν πέτυχα στον Πολύγραφο το συγκεκριμένο, διάβασα αφηρημένος το οπισθόφυλλό του. Δεν διαβάζω ποτέ οπισθόφυλλα, απεχθάνομαι τα σπόηλερς, δεν θέλω να ξέρω τι συμβαίνει, αλλά το συγκεκριμένο μου κίνησε το ενδιφέρον, επειδή δεν πρέπει να έχω ξαναδιαβάσει μυθιστόρημα για τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, όσο και να προσπαθώ να θυμηθώ, το μυαλό μου στίβω, δε βρίσκω άλλο τίτλο και ο συγκεκριμένος υποσχόταν τα κάτωθι:
«Κωνσταντινούπολη, 27 Δεκεμβρίου 537, ημέρα των εγκαινίων της Μεγάλης Εκκλησίας. Ο Ιωάννης, στενός συνεργάτης των αρχιτεκτόνων της, βρίσκεται δολοφονημένος. Όλες οι ενδείξεις οδηγούν στη Θεανώ, πρώην σπουδάστρια στην Ακαδημία του Πλάτωνος και στενή φίλη του θύματος. Ο Ευτόκιος, ένας άνθρωπος που έχει αφιερώσει τη ζωή του στη συγκέντρωση και διάσωση των έργων του Αρχιμήδη, αναλαμβάνει να εξιχνιάσει την υπόθεση: είναι πράγματι ένοχη η νεαρή μαθηματικός ή μήπως έχει πέσει θύμα μιας καλοστημένης συνωμοσίας; Ιστορικά πρόσωπα, όπως η Θεοδώρα και ο Ιουστινιανός, και μυθοπλαστικοί ήρωες συναντιούνται και αλληλεπιδρούν για να ζωντανέψουν το κλίμα της μετάβασης από την Ύστερη Αρχαιότητα στον πρώτο βυζαντινό χρυσό αιώνα»

You had me at Νεαρή Μαθηματικός.

1. Σαββατογεννημένη, Μαλβίνα Κάραλη, εκδόσεις Lifo.

Εδώ θα μου επιτρέψετε να κλέψω λίγο. Δεν το έχω τελειώσει αυτό το βιβλίο. Έκλεισα μόλις χτές, μέσα Δεκέμβρη το δεύτερο μέρος αλλά δεν θα συνεχίσω μέχρι και το τέλος του τρίτου, το κεφάλαιο «Ορός με Καραμελοαγελάδες» θα μείνει για πάντα αδιάβαστο. Και θα σας εξηγήσω το γιατί.
Η Σαββατογεννημένη άνηκε μέχρι και φέτος στη λίστα με τα εξαντλημένα. Σημαντικά κείμενα της από τη χρυσή εποχή των περιοδικών όπως αυτά δημοσιεύτηκαν για πρώτη φορά πριν δεκαπέντε και πλέον χρόνια, επανακυκλοφορούν πλέον απο τις εκδόσεια Lifo και γίνονται έτσι προσβάσιμα σε όλους μας.

Τω Καιρώ Εκείνω που εκείνη που η Μαλβίνα μεγαλουργούσε στους τηλεοπτικούς δέκτες την πέτυχα στο ακέραιο. Ήταν η εποχή που ήμουνα φοιτητής, και ακυρώναμε μαθήματα αλλά και συναντήσεις με φίλους, προκειμένου να δούμε το Malvina Live, για να μάθουμε ως πολεμόχαρη φυλή της τηλεόρασης (όπως μας προσφωνούσε) τις ειδήσεις όπως εκείνη τις καταλάβαινε και όχι όπως μας τις τάιζαν τα δελτία ειδήσεων. Για εμάς, που μεγαλώσαμε με Αμάν τα Καθάρματα, Κουφώματα, Όχι στα Νέα του ΑΝΤ1 και Μπακούρια, η Μαλβίνα ήταν πολύ φίλη μας. Μας μύησε σε ένα είδος χιούμορ που για όλους μας μέχρι τότε φαινόταν ακραίο, κανείς δε γλίτωνε από την κριτική της, βασικά όμως μας έμαθε να μην ντρεπόμαστε να λέμε την άποψή μας, όποια και άν ήταν, είχε την αξία που της δίναμε μέσα από τη γνώση και τη νηφαλιότητα από την οποία αυτή προέκυπτε.
Τα χρόνια πέρασαν, η φίλη μας έξαφανίστηκε κάποια μέρα από το γυαλί και λίγο καιρό μετά μάθαμε πως πέθανε στην Αμερική.
Είναι ένα τρομερό κλισέ όταν κάποιος λέει «Ο ΤΑΔΕ λείπει». Και θα ήταν εντελώς κενό περιεχομένου αλλά και βαθιά δήθεν να γράψω πως «Η Μαλβίνα λείπει». Όλοι όσοι φεύγουν λείπουν, όλοι έχουν ανθρώπους που τους αγαπάνε, ανθρώπους για τους οποίους είναι σημαντικοί, ανθρώπους Φάρους. Αυτό που λείπει όμως σε όλους μας, και με το βιβλίο αυτό η απουσία αυτή γίνεται ακόμα πιο προφανής, είναι Ένα Μυαλό Σαν της Μαλβίνας, κάποιος να μείνει στο πόδι της πίσω στην πατρίδα με όλους εμάς, να τυρρανάει τους ισχυρούς με την άποψή του, αλλά ταυτόχρονα να είναι και ευγενής, να μην προσβάλει, να έχει βαθιά γνώση, και τέλοστέλος να μπορεί να μιλάει για όλους και για όλα με Αγάπη, όπως αυτή πάντα έκανε.
Όπως έγραψα και παραπάνω, δε θα το τελειώσω το βιβλίο, ήδη από το τέλος του δεύτερου κεφαλαίου, ένιωσα τρομερή πίεση, δε νομίζω να μπορώ να διαβάσω για τις μέρες της στη Νέα Υόρκη.
Επειδή κάποιες μέρες μου είχε κάνει και παρέα χωρίς εκείνη να το ξέρει, και εγώ για αυτό τη θεωρούσα φίλη μου.
Και δε μπορώ. Και δεν θέλω.
Βασικά θέλω αλλά δεν μπορώ.

Η Χρονιά είχε φυσικά πολλά, ίσως περισσότερα από κάθε άλλη χρονιά κόμικς.

Διάβασα πρώτη φορά σε hardcover το επικό Preacher (μου πήρε περίπου ένα μήνα), το V for Vendetta και το Watchmen, ενώ ολοκλήρωσα και τους δύο από τους τρεις τόμους του The Wicked + The Divine.

Και φυσικά, επιτρέψτε μου να κλείσω με τον ίδιο ακριβώς τρόπο όπως και πέρσι.

Δεν ξέρω αν πρέπει να το πω, αλλά νομίζω χρήσιμο είναι, και αν έχετε φτάσει μέχρι εδώ, και έχετε διαβάσει ο Θεός ξέρει πάλι φέτος πόσες λέξεις 5736 λεξούλες (αληθινό νούμερο) που έκατσα και έγραψα, εκατό παραπάνω δε σας είναι κόπος. Έτσι που έχει γίνει το σκηνικό της καθημερινότητας όλων μας, το να διαβάσει κάποιος ένα βιβλίο, φαντάζει τρομερά δύσκολο. Δεν είναι όμως χρονοβόρο επιτρέψτε μου να πω. Προσωπικά φέτος ήταν μία τρομερή αναγνωστική χρονιά, έφτασα σχεδόν τα 70 βιβλία. Φέτος φυσικά είδα πολύ λίγες ταινίες (οι μισές ήταν με υπερήρωες), σειρές μετρημένες στα δάχτυλα του ενός χεριού, άκουσα ελάχιστη μουσική (πάρα μα πάρα πολλά Ελληνικά σουξέ μετά από χρόνια, ναι το ξέρω, μάλλον είμαι χαλασμένος), αλλά δεν έκανα ΒΗΜΑ χωρίς ένα βιβλίο στην τσάντα μου, στο αυτοκίνητό μου, δίπλα στο μαξιλάρι μου. Δέκα λεπτά; Δέκα λεπτά. Μία ώρα; Μία ώρα.

Δεν υπάρχει λίγο, δεν υπάρχει πολύ. 50 σελιδούλες τη φορά είναι αρκετές (κατέβασα τον αριθμό των σελίδων, πέρσι είχα γράψει για 100 αλλά τελικά δε χρειάζεται τόσες πολλές).

Υγεία σε όλους.

Και του χρόνου πάλι καλά να είμαστε, τα ξαναλέμε.