Δεκατέσσερα και πέντε και δύο βιβλία για το 2018.

Η λίστα αυτή περιέχει τα σημαντικότερα από τα βιβλία που κατάφερα και ολοκλήρωσα μέσα στο 2018 και τις εντυπώσεις που μου άφησαν ώρες, μέρες, μήνες μετά.

Η λίστα του 2017 εδώ.

Η λίστα του 2016 εδώ.

Η σειρά φέτος όπως και πέρσι είναι νομίζω σχετικά αξιολογική και όχι ημερολογιακή. Προσπάθησα να βάλω προς το τέλος, αυτά που μου έμειναν και συζήτησα περισσότερο με άλλους που τα διάβασαν ή και όχι, αυτά που θα συστήνω και τα επόμενα χρόνια με ευχαρίστηση σε όσους με ρωτάνε, και που φέτος ήταν περισσότεροι από κάθε άλλη χρονιά.

Η λίστα αυτή χτίζεται βιβλίο το βιβλίο (φέτος ήταν μία καλή χρονιά), στο instagram στο vasilakosbooks.

Ξεκινάμε.

14. Η τριλογία του Βερολίνου, Philip Kerr, Εκδόσεις Κέδρος

Μπαίνοντας στο 2018 είχα ορκιστεί στο βιβλιοπώλη μου πως δε θα ξαναδιάβαζα χιλιάρι βιβλίο. Είναι μεγάλη δέσμευση τα χιλιάρια, και ναι η ανταμοιβή είναι σχεδόν πάντα ιδιαίτερα σημαντική, πλέον όμως σημαντικός είναι και ο χρόνος του καθενός μας, στο μυαλό μου λοιπόν σχηματίστηκε η εικόνα πως μπορεί να είναι και καλύτερο να ασχολείται κανείς με τα πιο μικρά, να βγαίνει η ύλη που λέγαμε και στο σχολείο και όχι τόσο με τα τούβλα. Λίγες μέρες μετά συνάντησα ενακορίτσι που μου είπε «Τι θες να πεις δεν έχεις διαβάσει την Τριλογία του Βερολίνου». Και κάπως έτσι, από πείσμα αλλά και από περιέργεια, συστήθηκα με τον δαιμόνιο ντετέκτιβ, κο Μπέρνι Γκούντερ!
Και μόλις στις 50 πρώτες σελίδες του, έχασα εντελώς την αίσθηση του χρόνου.
Σε ένα Βερολίνο που τα πάντα αλλάζουν με δαιμονισμένους ρυθμούς, στο μέσον ενός χυδαίου πολέμου, ο Γερμανός Σέρλοκ Χολμς, με μία πασιφιστική και σίγουρα αντιναζιστική αντίληψη και ένα ιδιαίτερο για τη γενιά του πνεύμα, οξύ και γεμάτο χιούμορ, κάνει πραγματικότητα την αναπαράσταση μίας ολόκληρης εποχής από μία μεριά που εγώ προσωπικά μέχρι σήμερα δεν είχα ξαναδεί. Αυτή της ανθρώπινης ύπαρξης που υπό το βάρος της αντίληψης πως είναι και αυτή υπόλογη για τα εγκλήματα των συμπολιτών της, μοιάζει πανέτοιμη να τα βάλει με όλους και με όλα για να διασφαλίσει μία κάποια αίσθηση δικαιοσύνης σε έναν κόσμο σχιζοφρενή και παράλογο στον οποίο πρωταγωνιστούν φονιάδες και παράφρονες. Ο επιθεωρητής Γκούντερ λοιπόν δε διστάζει να τα βάλει με όλους και με όλα, καθοδηγούμενος μαεστρικά από την πένα του ιδιοφυή Κερ, ο οποίος μέσα από τρεις ιστορίες που λαμβάνουν τόπο πριν, κατά τη διάρκεια και μετά το τέλος του Β Παγκοσμίου πολέμου, δίνει πραγματικό συγγραφικό ρεσιτάλ κρατώντας τον αναγνώστη του κολλημένο στις σελίδες της Τριλογίας του.
Και τώρα μπορώ και εγώ και αντιλαμβάνομαι τους πάρα πολλούς θαυμαστές του, όντας πλέον μέλος στο τεράστιο γκρουπ των φανατικών του αναγνωστών. από την πρώτη κιόλας επαφή.
Δίχως υπερβολή Άχαστο, αν το έχετε στη βιβλιοθήκη σας, μη σας τρομάξει το μέγεθος, ξεσκονίστε το καλά, καλό δρόμο και με υγεία και στο επόμενο.

 

13. Φονικές Μηχανές, Philip Reeve, Εκδόσεις Μίνωας.

Σύμφωνα με τη Wikipedia: “Η επιστημονική φαντασία είναι κατηγορία του ευρύτερου μυθοπλαστικού τομέα του φανταστικού στην οποία πιθανές μελλοντικές ή εναλλακτικές εξελίξεις στην επιστήμη, στην τεχνολογία ή στην κοινωνία κατέχουν κεντρικό ρόλο στην πλοκή ή στο περιβάλλον όπου εκτυλίσσεται η ιστορία”
Τι κάνει όμως ένα βιβλίο επιστημονικής φαντασίας πραγματικά να ξεχωρίζει από το σωρό; Για μένα ένα πράγμα, η προσθήκη στο μυαλό του αναγνώστη μιας απίθανης (;) μελλοντικής εξέλιξης στην επιστήμη την οποία πριν πιάσει στα χέρια του το βιβλίο δεν έχει ΚΑΝ ποτέ φανταστεί.
Το βιβλίο Φονικές Μηχανές, ανήκει στην κατηγορία των εξαντλημένων, σύντομα όμως θα επανέλθει στις προθήκες των βιβλιοπωλείων μιας και πάνω του θα βασιστεί η επερχόμενη ταινία του κορυφαίου σκηνοθέτη και παραγωγού Πήτερ Τζάκσον, και αν αναρωτιέστε τί ήταν αυτό που έκανε τον δημιουργό του κινηματογραφικού έπους του Άρχοντα των Δαχτυλιδιών και του Χόμπιτ να εγκαταλείψει τη Μέση Γη και να ασχοληθεί με το πολύ μακρινό μέλλον η απάντηση είναι μία. Ο κόσμος που ο Ρηβς οραματίζεται, είναι πράγματι πολύ μακρινός. Τόσο μακρινός που δεν τον είχε οραματιστεί έτσι κανείς άλλος εκτός από τον ίδιο. Στον κόσμο αυτό οι πόλεις βρίσκονται πάνω σε ρόδες. Κυκλοφορούν ελεύθερα σε ολόκληρο τον κόσμο και όπως στη ζούγκλα τρέφονται με άλλες πόλεις πιο αδύναμες από αυτές. Σε όλα αυτά προσθέτουμε μία ερωτική ιστορία, άλλη μία ερωτική ιστορία, και δύο οικογενειακές ιστορίες (όχι αυτές του ΣΚΑΙ, τις άλλες, τις καλές) και όλες μαζί τις τοποθετούμε σε ένα σύμπαν βίας και θανάτου. Κανείς δεν είναι ασφαλής όσο στέκεται, όλοι και όλα θα πρέπει πάντα να κινούνται.
Ομολογώ πως εντυπωσιάστηκα, το βιβλίο κυλάει σα νερό, με άφησε σε δύο σημεία του με το στόμα ανοιχτό, για αυτό και μέχρι να το διαβάσω δεν είχα δει το trailer, το οποίο (πόσο κρίμα) περιλαμβάνει το ένα από τα δυο αυτά σημεία.

12. Ένας Γιός, Palomas Alejandro, Εκδόσεις Opera.

Όταν πρωτoαντίκρισα την πανδαισία χρωμάτων στο εξώφυλλο του «Ένας Γιος» στη βιτρίνα του Πολύγραφου, ήμουν σίγουρος πως το βιβλίο θα ήταν μία απογοήτευση, ένα πολύχρωμο φιάσκο. Πες το ένστικτο, πες το έτσι με έχει διδάξει η εμπειρία, ήμουν προετοιμασμένος για ένα ένδοξο Δοκάρι και έξω.

Όσο περνούσαν όμως οι σελίδες και η πλοκή εμπλουτιζόταν διαρκώς με νέους χαρακτήρες και στοιχεία, εγώ ξεχνούσα το εξώφυλλο και γινόμουν ένα με την ιστορία του μικρού Γκιγέ, του πατέρα του Εμμανουέλ, της μαγευτικής φιγούρας της μαμάς αεροσυνοδού Αμάντα, της μικρής Ναζία που δεν επιτρέπεται για κανένα λόγο να βγάλει δημοσίως τη μαντίλα της, και της Μαρίας, της ψυχολόγου που ανέλαβε να ανακαλύψει το λόγο για τον οποίο ο μικρός είχε ταυτιστεί τόσο πολύ με το χαρακτήρα της Mary Poppins, της γυναίκας που ήξερε με τα τραγούδια της και με μία μονάχα μαγική λέξη να θεραπεύει τις καρδιές των ανθρώπων που αγαπούσε. Δύσκολο βιβλίο, παρά το γεγονός πως μοιάζει με ένα γραμμικό διήγημα, πραγματεύεται σκληρές καταστάσεις με έναν τρόπο αναμφίβολα ευρηματικό, δίνοντάς μας από τη μία τη ματιά του ενήλικου ο οποίος προσπαθεί να βρει λύσεις σε προβλήματα που βρίσκονται στο σήμερα και αποτελούν «ντροπή» για αυτόν (αλλά και την κοινωνία των «ανθρώπων»), αλλά και από την άλλη τη ματιά του μικρού παιδιού, στη σκέψη του οποίου ο κόσμος των μεγάλων μοιάζει με ένα τεράστιο ανέκδοτο, με έναν παραλογισμό τον οποίο καλείται να αποκωδικοποιήσει και να φέρει στα μέτρα του δικού του απλοϊκού ακόμα μυαλού, έτσι ώστε να επιβιώσει για μία ακόμη μέρα σε έναν κόσμο που σε καμία περίπτωση δε διάλεξε να ζήσει, σε έναν κόσμο παράλογο και σκληρό, που μόνη απάντηση στην πολυδιάστατη ανάγνωσή του είναι η απλή, ακίνδυνη μαγεία της παιδικής φαντασίας.

Κομψό, γρήγορο, μα πάνω από όλα έξυπνα δομημένο, το έργο του Αλεχαντρο Παλομας, είναι το ιδανικό τέλος σε μία χρονιά γεμάτη όμορφα βιβλία των οποίων ο «Ένας Γιός» είναι εύκολα αν όχι ο σημαιοφόρος, σίγουρα στους παραστάτες. Άντε, διμοιρίτες δεν το πάω πιο πίσω.

11. Η Ιστορία της Θεραπαινίδας, Margaret Atwood, Εκδόσεις Ψυχογιός.

Και ξυπνάς λέει ένα ωραίο πρωινό, και η τηλεόραση ξαφνικά παύει να παίζει χαρούμενες ταινίες, όλες οι γυναίκες απολύονται ταυτόχρονα από τις δουλειές τους ενώ ταυτόχρονα τους απαγορεύεται το δικαίωμα στην εργασία, και οι άντρες και η εκκλησία αποκτούν κυριαρχικά δικαιώματα πάνω στη ζωή τους.
Έτσι απλά όλα σε ένα πρωινό, μέσα σε έναν κόσμο βρώμικο και σαλεμένο, με τα ηγετικά κεφάλια να νοιάζονται μόνο για την αναπαραγωγή των ισχυρών.
Η πρωταγωνίστριά μας λοιπόν, γέννημα θρέμμα μίας φιλελεύθερης μητέρας, βλέπει τη ζωή της να σμπαραλιάζεται δεχόμενη τις συνέπειες της Νέας Τάξης πραγμάτων πάνω στο σώμα και το μυαλό της.

Χάνει το παιδί, τον σύντροφο, τους ανθρώπους που αγαπάει, και τάσσεται στο μοναδικό «καθήκον» για το οποίο κρίνεται άξια, το να κάνει σεξ μέχρις ότου να μείνει έγκυος. Για όσες φορές τα καταφέρει. Με όποιον άντρα της επιβάλουν. Οι μέρες της παύουν να έχουν χρώμα, η καθημερινότητα είναι πλέον ένα ιδιότυπο χρέος, γραμμένο με τον σκληρότερο τρόπο στο βιβλίο της ζωής της.

Τραχύ βιβλίο, προφητικό (μακάρι όχι αλλά συνεχίστε τις προσευχές, θέλω να δω κάτι), σίγουρα πολυδιαφημισμένο, χωρίς ίχνος όμως υπερβολής στις διθυραμβικές κριτικές του, η ιστορία της Θεραπαινίδας, περιγράφει έναν κόσμο σκληρό, μακρινό (?) αλλά και απρόσμενα κοντινό, ιδιαίτερα όταν παρακολουθείς συστηματικά δελτία ειδήσεων κ ξεχωρίζεις μικρά διαμαντάκια που άνετα θα μπορούσαν να βρίσκονται στις σελίδες του. Ενθουσιάστηκα με τη μετάφραση του Κορτώ, είχα ξεκινήσει με αυτή του Μάτεσι και στις 80 σελίδες δεν είχα καταλάβει καν τη βασική πλοκή!

10. Επιβολή, Jeff VanderMeer, Εκδόσεις Καστανιώτης.

Δεύτερο βιβλίο της τριλογίας του Βαντερμιερ που εντυπωσίασε τους πάντες με το εντυπωσιακό της πρώτο μέρος, τον Αφανισμό, ο οποίος έφτασε μέχρι τις όχθες του Νετφλιξ (σε ένα φλύαρο και άσχετο με το βιβλίο τηλεοπτικό υπερθέαμα) προσωπικά όμως βρίσκω την Επιβολή τρομερά σημαντική για το saga, γεγονός που κάνει το τρίτο βιβλίο της σειράς το πλέον αναμενόμενο για μένα μέχρι το τέλος της χρονιάς!
Ομολογώ πως τρέφω ιδιαίτερη εκτίμηση για σειρές βιβλίων αλλά από τον Άρχοντα των Δαχτυλιδιών και τον Μαύρο Πύργο τα τελευταία χρόνια ξέμεινα παρέα με το Endgame και τους Αγώνες Πείνας (sorry, not my tempo). Η Επιβολή όμως είναι ένα ατόφιο βιβλίο επιστημονικής φαντασίας, πιάνει την ιστορία του Annihilation λίγο μετά την επιστροφή της κεντρικής πρωταγωνίστριας από τον θόλο της Απαγορευμένης Ζώνης και την εξελίσσει με έναν τρόπο που οι σελίδες φεύγουν αστραπιαία αν και το περιεχόμενο είναι σαφέστατα πιο δυσνόητο από αυτό του πρώτου μέρους. Δεν το περίμενα, πίστευα ξεκινώντας το πως θα έπιανε κάτι διαφορετικό ο συγγραφέας να εξελίξει, αλλά δηλώνω ευχαριστημένος πελάτης του Franchise, ξεκίνησα μάλιστα με το τέλος του το τελικό επεισόδιο (το οποίο όμως και δεν ολοκλήρωσα, και δε θυμάμαι και τι με συνεπήρε από αυτό0.
Αν είστε φαν του είδους, ακολουθείτε.
Αν όχι, περιμένετε τη συνέχεια στην τιβί.
Γιατί σίγουρα θα υπάρξει συνέχεια στην τιβί.

Που επίσης σίγουρα, δεν υπάρχει Η ΠΑΡΑΜΙΚΡΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ, να είναι καλύτερη από το βιβλίο.

9. Ο Αντίχριστος, Friedrich Nietzsche, Εκδόσεις Gutenberg.

Σε μία κοινωνία που το «Δόξα τω Θεώ» έχει αναχθεί σε πρότυπο επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων, ένα βιβλίο με τίτλο «Ο Αντίχριστος, Ανάθεμα κατά του Χριστιανισμού» φαντάζει αντίθετο στα χρηστά ήθη από τις 6 αυτές λεξούλες και μόνο, λέξεις τοποθετημένες τόσο προβοκατόρικα ώστε άνθρωποι που θα τολμήσουν να περάσουν τα μάτια τους έστω και από τη ράχη του θα κοιτάνε αμέσως ενοχικά από την άλλη μεριά.
Και επειδή μέχρι και σήμερα δεν είχα διαβάσει ολόκληρο έργο του Νίτσε παρά αποσπάσματά του και μόνο, και γνωρίζοντας την επιδραστικότητά του πάνω στο έργο του Καζαντζάκη τον οποίο διαχρονικά θαυμάζω, ομολογώ πως έμεινα με το στόμα ανοιχτό.

Ο Νίτσε ξεκίνησε να σπουδάζει θεολογία (!) στο πανεπιστήμιο της Βόννης αλλά τα παράτησε στη μέση (τι πρωτότυπο) γιατί κανείς από τους δασκάλους του δεν έδινε απαντήσεις σε βασικές του ερωτήσεις. Ο ίδιος ξεκίνησε να γράφει βλέποντας στην αρχή τη ζωή με ρομαντισμό, συνέχισε εκλογικεύοντας το συναίσθημα, στον Αντίχριστο όμως πραγματικά δείχνει να έχει απασφαλίσει. Γραμμένος στην ωριμότερη συγγραφική του περίοδο, ο τεράστιος ψυχολόγος-φιλόσοφος δείχνει να ξέρει ποιος είναι ο εχθρός της πνευματικής αναγέννησης του ανθρώπου, ο εχθρός της προόδου, ο εχθρός της επιστήμης, ο εχθρός της ομορφιάς, και σε ένα κείμενο αδιανόητα καταιγιστικό δε διστάζει να δώσει απαντήσεις σε όλα εκείνα που ούτε ένας από όλους εμάς δεν τολμάει καν να διανοηθεί πως μπορεί να αποδώσει με λέξεις στο χαρτί. Δεν είναι υποτακτικός κανενός. Νοιώθει τα πάντα στην πλήρη τους διάσταση, και άρα είναι ελεύθερος να πει όλα αυτά που έχει στο μυαλό του. Δεν κρύβεται πίσω από βαθυστόχαστους ψευτοσυλλογισμούς, δε φοβάται τη σημασία των λέξεων, μάλιστα κατανοώντας πλήρως την έννοιά τους τις χρησιμοποιεί σαν πέτρες τις οποίες εκτοξεύει εις βάρος όλων όσων πιστεύουν σε αυτά που δεν βλέπουν, σε αίολα, θολά, πνευματικά (;) κινήματα, τα οποία δε διστάζουν να κουνάνε το δαχτυλάκι κατά το δοκούν κ με βάση πάντα το συμφέρον εκείνων στους οποίους ανήκει το δαχτυλάκι αυτό.

Βιβλίο σταθμός, σκληρό ανάγνωσμα, βάζει τα πράγματα σε μία άβολη σίγουρα για κάποιους τάξη, σίγουρα όμως τάξη.

Μη σας σοκάρει ο τίτλος, οι λέξεις είναι στη συγκεκριμένη περίπτωση απλά και μόνο λέξεις, δώστε του μία ευκαιρία.

8. Ηλεκτρικό Πρόβατο, Philip Dick, εκδόσεις Κέδρος.

«Ονειρεύονται τα Ανδροειδή ηλεκτρικά πρόβατα;»
ΑΔΙΑΝΟΗΤΟΣ ο αγγλικός τίτλος για ένα ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑΚΟ ανάγνωσμα που (άποψή μου) αποδόθηκε πολύ φτωχά στα Ελληνικά σε «Ηλεκτρικό Πρόβατο».
Και αυτή είναι και η μεγαλύτερη ερώτηση (από τις πάρα πολλές η αλήθεια είναι) που προβάλλεται εμφατικά σε κάθε σελίδα του βιβλίου του Φίλιπ Ντικ και το οποίο φέρεται να ενέπνευσε το πολυδιαφημισμένο Blade Runner. Ποιο είναι τελικά το όριο των μηχανών; Πού μπορεί να φτάσει η τεχνητή νοημοσύνη; Κατάφερε έστω και για μία στιγμή το 1996 ο Deep Blue να χαρεί τη νίκη του επί του Κασπάροφ; Μετράει η Siri τις νύχτες ηλεκτρικά προβατάκια όταν δεν την παίρνει ο ύπνος; Και αλήθεια, πόσο χρόνο έχει ακόμα στη διάθεσή του άνθρωπος να υπονομεύσει το φυσικό του περιβάλλον για να κατακτήσει πράγματα που ουσιαστικά είναι ξένα προς τη φύση του, αλλά και τελικά, πόση αξία έχει επί της ουσίας η επικοινωνία με μία μηχανή σε σύγκριση με ένα και μόνο ανθρώπινο άγγιγμα από κάποιον που νοιάζεσαι και αγαπάς.
Στον πλανήτη του ήρωα κυνηγού επικηρυγμένων ρομπότ Ρικ, οι άνθρωποι συνδέονται με μηχανές για να μοιραστούν με άλλους τη χαρά τους (instagram), φροντίζουν μετά μανίας τα ηλεκτρικά τους ζώα (farmville) και δεν σηκώνουν τα μάτια τους παρά μόνο για να δουν τον Μεγάλο Τηλεοπτικό Αστέρα ο οποίος τους δίνει και τη βασική γραμμή σκέψης (ποιόν να πρωτοπώ ποιόν να ξεχάσω).
Βαθιά στοχαστικό και πολύ μπροστά από την εποχή του, δεν είναι τυχαίο πως περιλαμβάνεται σχεδόν σε όλες τις λίστες με τα 100 σημαντικότερα βιβλία του 20ου αιώνα. Το απόλαυσα πραγματικά, και ας το πήρα χαλασμένο (ναι έγινε και αυτό!) μιας και μου έλειπαν ΔΕΚΑ ΣΕΛΙΔΕΣ ΠΑΝΩ ΣΤΟ ΚΑΛΥΤΕΡΟ από την πραγματικά πολύ προσεγμένη παραγωγή τον Κέδρο (τις οποίες αντικατέστησα στο καθισματάκι στον Πολύγραφο).

7. Η Έβδομη Λειτουργία της Γλώσσας, Laurent Binet, Εκδόσεις Opera.

Τι κοινό έχουν ο Φουκώ με τον Μπγιόρν Μποργκ, ο Σαρτρ με την Αικατερίνη των Μεδίκων, ο Ντεριντά με τον Μιτεράν, η Μέριλιν Μονρό με τον Ουμπέρτο Έκο, ένα Ιταλός Μαφιόζος με τον Μέγα Πρωταγόρα, και όλοι αυτοί μαζί με το μεγαλύτερο έγκλημα που σκηνοθετήθηκε ποτέ εναντίον της Ανθρωπότητας;
Πριν από λίγες μέρες συζητούσαμε με τη Στελίσιους για το ποιο βιβλίο θα είναι το επόμενο που θα διαβάσει. Η συζήτηση αυτή για κάποιον ο οποίος ετοιμάζεται για τη θάλασσα σε 5 λεπτά αλλά χρειάζεται 20 για να διαλέξει ποιο βιβλίο θα πάρει μαζί του, είναι τρομερά προβληματική και από ορισμού της δύσκολη. Προφανώς και υπάρχουν δύστροπα βιβλία όπως φυσικά και χαρωπά. Βιβλία που σε αποτρέπουν από το να τα διαβάσεις, δε θέλουν, δε γουστάρουν ρε αδερφέ, αλλά και άλλα, πραγματικά pageturners, που τα τελειώνεις κ μια εβδομάδα μετά δε θυμάσαι καν τη βασική πλοκή.
Ε λοιπόν η 7η Λειτουργία της Γλώσσας είναι ένα δύσκολο βιβλίο παράλληλα όμως είναι κ ένα βιβλίο μετάβασης από τα πεδινά της ανάγνωσης στις πιο δυσπρόσιτές της κορυφές. Με σαφείς επιρροές από τη γραφή των μεγάλων σημειολόγων του 20ου αιώνα, κυρίως του πατέρα όλων Έκο, μας βάζει βήμα βήμα σε ένα περίεργο σύμπαν που πολλές ζωές και πράξεις συγχρονίζονται αλλοπρόσαλλα, αφήνοντάς τον αναγνώστη να κρέμεται από ένα χαλαρό σκοινί πλοκής μέχρις ότου αυτός να γνωριστεί σε βάθος με τους πολύπλοκους χαρακτήρες των ηρώων και να καταλάβει μόνο στο τέλος τα πραγματικά τους κίνητρα. Προσοχή. Δε μιλάμε για ένα αστυνομικό μυθιστόρημα της σειράς, ΣΙΓΟΥΡΑ δε θα διαβάσετε Τζο Νέζμπο, αλλά περισσότερο ένα υπεραπλοποιημένο Εκκρεμές του Φουκώ (μμμ, το ξέρω, δεν ενθουσιαστήκατε…). Σε σημεία του μεγαλόπνοο και ευφυές, σε άλλα του σημεία όμως από παραληρηματικό μέχρι δυσανάγνωστο.
Απευθύνεται σε αναγνώστες με εμπειρία κ σε όσους θέλουν να δουν πως μοιάζει στα αλήθεια ένα βιβλίο έξω από το σωρό. Το απόλαυσα μέχρι τέλους (αλλά εγώ έχω και τα θεματάκια μου με τον Ουμπέρτο, δεν ξέρω αν είμαι άνθρωπος εμπιστοσύνης)

6. Μικρές Φωτιές Παντού, Celeste Ng, εκδόσεις Μεταίχμιο.

Πρόκειται για το τελευταίο βιβλίο που ολοκλήρωσα φέτος, δεν έχει μεγαλώσει νομίζω αρκετά μέσα μου ακόμα για αυτό και βρίσκεται οριακά εκτός πεντάδας, και ναι, όπως ακριβώς το φαντάζεστε, προφανώς και ο λόγος που αγόρασα το «Μικρές Φωτιές Παντού» ήταν το εξώφυλλό του, για μήνες ολόκληρους παρέλαζε μπροστά από τα μάτια μου στην αγγλική του έκδοση και δε μου είχε κάνει την παραμικρή εντύπωση, ασχολούμενος όμως σε βάθος μαζί του και τελειώνοντάς το έμεινα με μία τεράστια απορία.

Πως είναι δυνατόν μία κοπέλα μόλις 38 χρονών να έχει γράψει παράλληλα ένα τόσο πολύπλοκο αλλά και τόσο ανάλαφρο βιβλίο;

Η Μία και η Περλ, μάνα και κόρη, περιπλανώμενες στην Αμερική του 1990, φτάνουν σε μία πόλη όπως αυτή του «Νοικοκυρές σε Απόγνωση» με φρεσκοβαμμένους φράχτες, καλοκουρεμένα παρτέρια, και μανούλες του Facebook να καμαρώνουν η μία την άλλη που ζουν το Αμερικάνικο «Όνειρο» και φυσικά σιγά σιγά, βήμα το βήμα, σπίρτο το σπίρτο, βάζουν μικρές φωτιές σε οτιδήποτε βλέπουν, νοιώθουν και αγγίζουν, φωτιές απαραίτητες για την ανοικοδόμηση σε στέρεες βάσεις που προκύπτουν από τη σωστή ιεράρχηση της σημαντικότητας πολλών πραγμάτων.

Δεν ξέρω αν διάβασα κάτι τόσο σημαντικό, ο χρόνος και το πως μεγαλώνει ένα βιβλίο μέσα σου είναι πάντα ο καλύτερος κριτής, ξέρω όμως πως το μυθιστόρημα της Σελέστ θα το συστήσω σε πάρα πολύ κόσμο ο οποίος θα το διαβάσει δίχως να ταλαιπωρηθεί και θα το καταευχαριστηθεί.

5. Στοουνερ, John Williams, Εκδόσεις Gutenberg.

Το έχω ξαναπεί και θα το επανεπαναλάβω. Η σπουδαία λογοτεχνία έχει λόγο και θεωρείται σπουδαία. Αυτό είναι κάτι που δεν καταλαβαίνεις όταν βλέπεις στη βιβλιοθήκη να στέκονται αδιάβαστα τα σκονισμένα αντίγραφα του Μόμπι Ντικ και του Βασιλιά Αρθούρου, μόλις όμως αφιερώσεις χρόνο και ασχοληθείς, το μυστικό αποκαλύπτεται δίχως καμία χρονοτριβή μπροστά στα μάτια σου.
Και ο Στόουνερ προφανώς και ανήκει σε αυτήν την κατηγορία. Ο καλοκάγαθος πεισματάρης και υπομονετικός υπερήρωας του Τζον Γουίλιαμς κερδίζει μονομιάς την καρδιά του αναγνώστη ο οποίος καταδύεται στις ολοένα και πιο προσωπικές λεπτομέρειες της ζωής του με ένα πάθος που όσο περνάνε οι σελίδες του, σε κάνει να μη μπορείς να σταματήσεις την ανάγνωση του.
Και χωρίς να θέλω να υπεισέλθω σε σποιλερς για την εξέλιξη του μυθιστορήματος, ο Γουίλιαμ είναι ένας από όλους εμάς αλλά και κανένας μας. Είναι αυτός που συναντάμε στον δρόμο και δε θα γυρίσουμε να κοιτάξουμε, είναι αυτός που κάτσαμε στο ίδιο τραπέζι σε ένα γάμο πρόπερσι το καλοκαίρι στην Πάρο και δε μπορούμε να θυμηθούμε το όνομά του, είναι αυτός που κάναμε κολλητή παρέα στο σχολείο και τώρα δεν ξέρουμε καν αν ζει ή αν πέθανε. Δεν είναι πως δε νοιαζόμαστε, ο Στόουνερ διδάσκει πως την ζωή την παίρνεις όπως αυτή έρχεται, είναι ένα παιχνίδι στο οποίο είσαι τυχερός που συμμετέχεις αλλά άτυχος γιατί τους όρους δεν τους ορίζεις εσύ, κάθε μέρα είναι μία καινούρια μέρα στην οποία καλείσαι να ανταπεξέλθεις με όσες δυνάμεις διαθέτεις μέχρι τη μέρα εκείνη που θα έρθει το τέλος.
Πολλοί θα πουν πως ο Γουίλι είναι ένας τραγικός ήρωας που στη ζωή τίποτα δεν του πήγε καλά. Θα διαφωνήσω με όλη μου τη δύναμη. Ο Stoner πήρε πάντα αυτό που ζήτησε. Ήθελε να πάει στο πανεπιστήμιο, πήγε (με τη συγκατάθεση του πατέρα του, ο οποίος αποτελεί τον μαγευτικότερο χαρακτήρα του βιβλίου). Ήθελε να παντρευτεί το κορίτσι που νόμιζε πως ερωτεύτηκε, το κατάφερε. Ήθελε να γίνει καθηγητής, να μην υποκύψει στη δύναμη της εξουσίας, να ζήσει τον έρωτα. Όλα, με τον τρόπο του, τα έκανε πραγματικότητα. Ποτέ δε διαμαρτυρήθηκε, δε γκρίνιαξε πως η ζωή τον αδίκησε, ήταν πάντα εκεί, ακάματος αγωνιστής.
Φανταστικό χαρακτήρας, απίθανο ανάγνωσμα, στους αγαπημένους μου συγγραφείς για το 2018 ο Γουίλιαμς, στη συνέχεια θα διαβάσετε και το γιατί.

Αν βέβαια καταφέρετε και φτάσετε μέχρι εκεί, έχω πλατειάσει, το ξέρω, δε βγαίνουν λιγότερες οι λεξούλες όμως παιδιά, δε γίνεται, προσπαθώ.

4. Ευμενίδες, Jonathan Littel, εκδόσεις Λιβάνη.

Ξαναμίλησα στην αρχή για τις πρώτες μέρες του 2018 όπου και είχα υποσχεθεί στον εαυτό μου πως είχε έρθει η ώρα να αδειάσω τη βιβλιοθήκη μου. Βιβλία μέχρι 300 σελίδες. Μόνο. Και τέλος. Ούτε Όνομα του Ρόδου, με τίποτα Μόμπι Ντικ, και εκτός ύλης το Πόλεμος κ Ειρήνη. Μόνο μικράκια.
Και τότε έπεσαν στα χέρια μου οι Ευμενίδες του Λίττελλ, ένα βιβλίο που συγκέντρωνε όλα αυτά που με ιντριγκάρουν να μπω στη διαδικασία να διαβάσω. Ήταν για χρόνια εξαντλημένο, θεωρούνταν από πολλούς αριστούργημα και κυρίως ο Αμερικανός εκδότης του το εξέδωσε αρνούμενος την υπηκοότητα του, ως Γάλλος και μάλιστα το έγραψε και το εξέδωσε εξ ολοκλήρου στα Γαλλικά! Αλλά (γιατί υπάρχει πάντα και ένα αλλά) 1000 σελίδες… Το βιβλίο μας παρουσιάζει τα εγκλήματα των Ναζί, μέσα από τα μάτια ενός λόγιου, εκλεπτυσμένου, καλόγουστου, μορφωμένου τέρατος. Ο Άουε είναι ένας άρρωστος άνθρωπος που κανείς δε μπορεί να βοηθήσει, μία ελαττωματική μηχανή που έχει γεννηθεί για να σκορπάει τη δυστυχία, ένα ον από το στόμα του οποίου βγαίνουν λόγια και θεωρίες που ενώ στην αρχή υπακούουν σε έναν κάποιο στοιχειώδη ορθολογισμό, χάνουν κάθε νόημά τους και αποκτούν την κτηνώδη διάσταση που τους αξίζει όσο περνάνε οι σελίδες και γνωρίζουμε τον χαρακτήρα του πρωταγωνιστή σε βάθος. Τίποτα δε στέκεται ανάμεσα σε αυτόν και το ιερό (?) καθήκον που του ανέθεσε ο Φίρερ. Πρέπει να σκορπίσει το θάνατο. Αυτό αυθυποβάλεται και κάνει. Θεωρεί πως έχει καθήκον να το κάνει, έχει πειστεί πως δεν υπάρχει άλλος δρόμος, πρέπει να καθαρίσει τον κόσμο από όλους όσους δεν ανήκουν στην Άρια φυλή που ο ίδιος πείστηκε πως ανήκει. Στο δρόμο του δε στέκεται κανείς. Και το τέλος του, βρίσκεται εξ αρχής μονάχα στα χέρια των Ευμενίδων.
Τρομερά ενδιαφέρουσα γραφή αλλά από τη μέση και μετά τα επαναλαμβανόμενα αφηγηματικά μοτίβα εξουθενώνουν τον αναγνώστη, παρά ταύτα όμως (!) μιλάμε για μία πραγματικά αξέχαστη βιβλιοφαγική εμπειρία.

Επίσης, με διαφορά, το σκληρότερο και δυσκολότερο βιβλίο που διάβασα φέτος.

3. Άνθρωποι στα Δέντρα, Hanya Yanagihara, εκδόσεις Μεταίχμιο.

Και φτάσαμε στο Νο3 για τη φετινή χρονιά όπου συναντάμε το «Άνθρωποι στα Δέντρα» της περίφημης πιά και στην Ελλάδα Χάνια Γιαναγκιχάρα. Η Χάνια, θεωρώ πως πέρσι έγινε το απόλυτο συγγραφικό θέμα σε όλες τις συζητήσεις που έκαναν μεταξύ τους οι απανταχού βιβλιόφιλοι, το «Λίγη Ζωή» παραμένει μέχρι και σήμερα σημείο απόλυτου διχασμού και θορυβωδών εντάσεων ανάμεσα σε παρέες, δεν υπήρξε ούτε ένας αναγνώστης του να το βρει απλά «εντάξει». Όσοι το διάβασαν, είτε το λάτρεψαν είτε το μίσησαν με πάθος (!) και φυσικά το Άνθρωποι στα Δέντρα ακολουθεί και αυτό τον ίδιο δρόμο, όχι τόσο αφηγηματικά όσο θεματικά, η συγγραφέας μοιάζει με τις γιαγιάδες που βλέπουμε στις ταινίες που κάθονται στο τζάκι κ ρωτάνε τα παιδάκια αν θέλουν να τους πει ένα παραμύθι, και εκείνα λένε με ενθουσιασμό ναι, αλλά οι ιστορίες της γιαγιούλας δεν έχουν χαρούμενο τέλος, έχουν για πρωταγωνιστές βλοσυρούς βασιλιάδες, φθονερές βασίλισσες, και τέρατα τρομακτικότερα και από αυτά που κάποτε οραματίστηκαν ο Τζορτζ Μάρτιν και ο Τολκιν. Δεν αστειεύεται, δεν αφήνει τον αναγνώστη να αισθανθεί ούτε στιγμή απόλυτα ασφαλής στην καρέκλα του παρά μόνο ίσως για ελάχιστες αράδες, μέχρις ότου να γυρίσει την επόμενη σελίδα και να ανακαθίσει στο κάθισμά του αναλογιζόμενος με αγωνία και ένα κόμπο στο στομάχι για το τι θα συμβεί μετά. Οι ήρωές της δεν είναι ήρωες, είναι άνθρωποι που ψάχνουν το φως σε έναν κόσμο που μέρα με τη μέρα μοιάζει να τους συντρίβει και εκείνοι προσπαθούν να βρουν μια κάποια θέση, την όποια θέση, μέσα του, κανείς δεν τους ζηλεύει, δεν είναι ο Ροβινσώνας Κρούσος, δεν είναι ο Κόμης Μοντεχρήστος δεν συναντάνε ποτέ τη λύτρωση. Είναι καταδικασμένοι να σέρνουν το άδειο σαρκίο τους σε αυτή τη γη μέχρι το τέλος αγωνιζόμενοι (?), δεν ξέρω ούτε εγώ γιατί.
Δε θέλω να αναφερθώ στην υπόθεση του βιβλίου, ότι και να πω θα χαλάσει την αφήγηση, θα αναφέρω απλά ως τριβια πως στις τελευταίες 10 σελίδες, δεν είχα ίντα να γενώ. Το προτείνω ανεπιφύλακτα, πρόκειται περί αριστουργήματος, και σας γράφω εδώ πρώτος πως καλά να είμαστε, η Χάνια σε 20 χρόνια θα έχει πάρει το Νόμπελ Λογοτεχνίας.

2. Η Ομορφιά είναι Πληγή, Eka Kurniawan, εκδόσεις Πατάκη.

Από το οπισθόφυλλο: «Η Ομορφιά είναι Πληγή είναι το επικό μυθιστόρημα που χαρακτηρίστηκε ως το Εκατό χρόνια Μοναξιά του αιώνα μας». «Μπούρδες κ υπερβολές» είπα στον βιβλιοπώλη μου ο οποίος το έπιασε, το άνοιξε, και μου ζήτησε να διαβάσω μπροστά του την πρώτη παράγραφο: «Ένα σαββατικο απόγευμα του Μάρτη η Ντούι Αγιού ξύπνησε στον τάφο που ήταν θαμμένη τα τελευταία είκοσι ένα χρόνια. Είχε πεθάνει πενήντα δυο χρόνων και αναστήθηκε ύστερα από είκοσι ένα χρόνια και από εκείνη τη στιγμή κανείς δεν ήξερε πια να λογαριάσει την ηλικία της». Και κάπως έτσι ξεκίνησα να το διαβάζω.
Και το μυαλό μου ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΗΚΕ.
Το βιβλίο διηγείται με έναν απίθανο και τρομερά ευρηματικό τρόπο ανακατεύοντας στοιχεία μυθοπλασίας, λαϊκών δοξασιών αλλά και ιστορικών γεγονότων, την ιστορία μίας γυναίκας από την Ινδονησία και της οικογένειάς της. Της κοσμοαγαπημένης πόρνης Ντούι Αγιού, που όλοι οι άντρες της Χαλιμούντας ήθελαν να κάνουν δική τους κ που γέννησε τα τρία ομορφότερα κορίτσια της Γης, την Αλαμάντα, την Αντίντα και τη Μάγια Ντούι αλλά και το ασχημότερο, το οποίο και ονόμασε Ομορφιά. Οι γυναίκες αυτές πορεύονται στο χρόνο παράλληλα με την ίδια την Ινδονησία και ζουν μία παραμυθένια ιστορία στην οποία όμως οι δράκοι είναι συντριπτικά περισσότεροι από τους πρίγκιπες και μέσα από κακουχίες σωματικές αλλά και ψυχικές οι γυναίκες αυτές ωριμάζουν ταυτόχρονα δημιουργώντας ένα πολύχρωμο και σαγηνευτικό μωσαϊκό χαρακτήρων που αν κ έχουν περίεργα ονόματα, και συναντούν διαρκώς άλλους χαρακτήρες με ακόμα πιο παράξενα ονόματα (και ιδιότητες), στο τέλος γίνονται δικοί σου άνθρωποι, νοιάζεσαι για αυτούς, θέλεις να μάθεις το γρηγορότερο τί έγινε την επόμενη μέρα της ζωής τους.
Και στο τέλος.
Στο τέλος…
Μαγεία!
Ο άγνωστος σε εμένα Έκα Κουρνάνιαν, δεν ξέρω αν είναι αντάξιος του Μάρκες, σίγουρα όμως έγραψε ένα από τα κορυφαία έργα που διάβασα μέσα στη χρονιά και σας προτείνω χωρίς την παραμικρή επιφύλαξη να το διαβάσετε γιατί είναι ένα από τα βιβλία που ψάχνεις κόσμο που το χει διαβάσει για να συζητήσεις για αυτό, οπότε, αντέστε, ξεκινάτε σιγά σιγά να χουμε να πούμε κάτι φέτος στο ρεβεγιόν εκτός από τη Ζενεβιέβ.

1. Αύγουστος, John Williams, εκδόσεις Gutenberg.

ΘΡΙΑΜΒΟΣ!

Δεν ξέρω ποια είναι τα συστατικά που κάνουν ένα βιβλίο ξεχωριστό, λογικά κάθε αναγνώστης έχει τα δικά του ιδιαίτερα κριτήρια, αλλά επιτρέψτε μου να πω, ο Αύγουστος είναι ένα από τα σημαντικότερα ιστορικά μυθιστορήματα που γράφτηκαν ποτέ. Θες που έχω έναν έρωτα στη Ρώμη και στα μνημεία της; Θες που έχω άλλον έναν στο μύθο της Κλεοπάτρας και την Αίγυπτο; Ή στο τέλος τέλος, δείξτε μου έναν άνθρωπο που δεν τρελαίνεται για μια δυνατή ιστορία αγάπης. Γιατί μη σας ξενίζει ο τίτλος ή το οπισθόφυλλο, ο Αύγουστος είναι πολλές ξεχωριστές ιστορίες αγάπης ραμμένες μαεστρικά σε μία απολαυστική ιστορική αφήγηση. Αγάπης προς την οικογένεια, αγάπης προς τις τέχνες τα γράμματα και τον πολιτισμό, αγάπης προς το καθήκον και τους πολίτες οι ζωές των οποίων κρέμονται από τα χέρια του κυβερνήτη τους, αγάπης προς τη μαγική φύση του άνθρωπο που ερωτεύεται διαρκώς πολεμώντας μανιασμένα στο όνομα του (κάθε φορά) μοναδικού, τρομαγμένος στην ιδέα και μόνο της μοναξιά του και της φθαρτότητα της ύλης του.
Ονόματα όπως Ιούλιος Καίσαρας, Βρούτος, Μάρκος Αντώνιος, Βιργίλιος, Νέρωνας, Ηρώδης, Δαμασκηνός, Οκτάβιος και φυσικά αυτό της Κλεοπάτρας, παρελάζουν μπροστά στα μάτια του μαγεμένου αναγνώστη μέσω επιστολών που γράφουν ο ένας προς τον άλλο,. Επιστολές δολοπλόκων, κατασκόπων, φίλων αλλά και εχθρών, εξομολογήσεις φθόνου και μίσους αλλά φυσικά και άσβεστου έρωτα και πάθους. Όσο ψηλά και αν βρίσκεται κανείς στη σκάλα της εξουσίας, δε διαφέρει σε αντιδράσεις και αισθήματα από αυτόν που βρίσκεται στην άλλη μεριά της σκάλας. Τα πάντα γίνονται για τη συντριπτική κατάκτηση του αντικειμένου του πόθου που είναι κάθε φορά και άλλο.
Για τον πλούτο, για την δόξα, για τον έρωτα.
Για το καλό της Ρώμης.
Και εγώ δε σταμάτησα να γυρίζω τις σελίδες.

Γρήγορα στην αρχή αλλά με σύνεση και προσοχή στο τέλος κάνοντας κάτι σαν οικονομία στις σελίδες του Αύγουστου για να μη μου τελειώσει!

Και πραγματικά αξίζουν συγχαρητήρια στις εκδόσεις Gutenberg που έκριναν σωστά και μετέφρασαν για τη σειρά Aldina τόσο το Stoner όσο και τον Αύγουστο, κατάφεροντας έτσι σε ένα μήνα μέσα να τοποθετήσω τον John Williams στους αγαπημένους μου συγγραφείς όλων των εποχών.
Μιλάμε για έναν ασύλληπτο συγγραφικό Άθλο!

Βέβαια το 2018 διάβασα και αρκετά βιβλία Ελλήνων συγγραφέων.

Διάβασα «Το Τέλος της Πείνας» της Λίνας Ρόκου, εκδόσεις Ίκαρος,

ένα βιβλίο Όνειρο. Μεταφορικά αλλά και στην κυριολεξία. Για να γίνω κάπως πιο σαφής, η πρωταγωνίστρια ερωτεύεται έναν παλιατζή στον οποίον και πουλάει τη σπλήνα της. Ή τον σπλήνα της. Είναι μία από τις ανούσιες διαφωνίες που έχει με τον εαυτό της. Μία από τις πολλές προφανώς που παραπλήσιές τους, καθημερινά, έχουμε όλοι μας με τους εαυτούς μας. Σιγά σιγά λοιπόν, με το πέρασμα του χρόνου, το κορίτσι τον γνωρίζει καλύτερα και του πουλάει όλο και περισσότερα πράγματα μέχρι που στο τέλος…
Δεν έχει σημασία τι γίνεται στο τέλος. Και γιατί να έχει άλλωστε. Κάθε μέρα είναι μία καινούρια πρόκληση, είναι μία καινούρια μέρα. Και ότι και αν γίνεται σε αυτή τη μέρα, η επόμενη μπορεί να είναι μία εντελώς διαφορετική αλλά και μία σκανδαλωδώς παρόμοια εμπειρία. Σημασία στην περίπτωσή μας έχει πως η αφήγησή της είναι παιχνιδιάρικη, διασκεδαστική, της βγαίνει αγόγγυστα με αποτέλεσμα ο αναγνώστης το βιβλίο να το καταβροχθίζει.

Διάβασα το «Οι Ωραίοι έχουν Χρέη» του Βύρωνα Κριτζά, εκδόσεις Πατάκη,

τη δεύτερη συγγραφική προσπάθεια του φίλου μου Μπάηρον που ταξιδεύει τον αναγνώστη μέσα στο μυαλό ενός παιδιού που θυμάται πράγματα τα οποία μεγαλώνοντας αξιολογεί, βαθμονομεί, και φέρνει στο σήμερα τη δική του ματιά για ένα παρελθόν που καλύπτεται από ένα λευκό σύννεφο νεανικών αναμνήσεων, τη στιγμή που ο κόσμος του μέσα από ερωτηματικά και γεγονότα προχωράει.

Διάβασα το «Πως Φιλιούνται οι Αχινοί», της Αλεξάνδρας Κ, εκδόσεις Πατάκη.

Την Αλεξάνδρα την Κ. δεν τη γνώριζα. Έμαθα κατοπινά πως είχε γράψει μία φανταστική λέει σειρά που κόπηκε απροειδοποίητα. Δεν είχα δει τη σειρά, κανείς από όσους (δύο) ρώτησα δε θυμόταν τον τίτλο της, και για να πω την αλήθεια δεν ήθελα να το κάμω γκουγκλ, είπα να αφήσω λίγη μαγεία να υπάρχει ακόμα ανάμεσά μας, με το που διάβασα όμως το «Πως φιλιούνται οι Αχινοί» τους πίστεψα δίχως δεύτερη κουβέντα. Παιχνιδιάρικο, με προτάσεις λεκτικούς σιδηρόδρομους, ασυνάρτητα αστείο αλλά και ανυπόφορα προσωπικό και σε σημεία του απροσδόκητα βασανιστικό, με έκανε να περιμένω το επόμενο συγγραφικό της πόνημα με αγωνία αλλά και προσμονή. Δηλώνω εντυπωσιασμένος Θαυμαστής από εδώ μέχρι το επέκεινα.

Διάβασα το «Ο Ανεπιθύμητος Νεκρός», του Γιώργου Πρατάνου, εκδόσεις Διόπτρα,

όπου ο συγγραφέας κάνει κάτι πρωτόγνωρο για μένα στα συγγραφικά χρονικά, αποδίδει δηλαδή με αμεσότητα και απίστευτη ειλικρίνεια μέσα από την έρευνά του τί πραγματικά συνέβη από τη μέρα που άφησε ο Νίκος Καζαντζάκης την τελευταία του πνοή στο Φράιμπουργκ μέχρι την ταφή του στα τείχη στο Μαρτινένγκο, αποδίδοντας τιμή και σεβασμό σε όλους αυτούς τους ανθρώπους που ήταν εκεί και δίχως να το έχουν αυτοσκοπό αποτέλεσαν ένα αναπόσπαστο μέρος της Ελληνικής Ιστορίας, δίχως να αλλοιώνει κατά το δοκούν την ιστορική μνήμη. Η οποία για αυτό είναι μνήμη. Επειδή δεν ξεχνάει. Δεν το περίμενα, με έπιασε εξ απίνης, ξεκίνησα να διαβάζω αδιάφορα ένα τυχαίο βιβλίο ενός άγνωστου συγγραφέα που μου πρότεινε με θέρμη η μοναδική μου πραγματικά φίλη Εμμανουέλα, και κατέληξα μέσα σε 24 ώρες να απολαύσω με όλη μου την καρδιά (παρόλη τη βουλιμία με την οποία καταβρόχθιζα τις σελίδες του), ένα συναρπαστικό (το λες και) ιστορικό μυθιστόρημα.

Και τέλος διάβασα το Καληνύχτα Καλούδια μου, του Νικήτα Παπακώστα, εκδόσεις Δώμα.

Εφιαλτικό, λιτό και απέριττο, πραγματική αποκάλυψη, μου θύμισε Παπαμάρκο αλλά τελικά το ξανατσέκαρα ήταν Παπακώστας.

Μου το σύστησε η ΡΟΥΛΙΤΑ, ουαί και αλίμονό μου και δεν το έγραφα ΜΕ ΚΕΦΑΛΑΙΑ!

Και φυσικά διάβασα πολλά κόμιξ.

Έκλεισα την Absolute συλλογή μου από το Sandman, με τον έβδομο τόμο, και ξεκίνησα δύο νέες σειρές το Xerxes του Frank Miller, και το Doomsday Clock.

Δεν έχω χάσει ούτε τεύχος του Μπλέ Κομήτη, ΟΥΤΕ ΤΕΥΧΟΣ ΟΜΩΣ, τα παιδιά και φέτος κάνουν τρομερή και τρομερά σημαντική δουλειά.

Ξετρελάθηκα με τον Συλλέκτη του Soloup, μία συλλογή έξι σπονδυλωτών ιστοριών με κεντρικό θέμα το διαζύγιο, που παρουσιάζουν όλες τις πλευρές μίας τέτοιας διαμάχης. Πάντα μέσα από τα μάτια του καλλιτέχνη ο οποίος ανάμεσα σε άλλα, μας προσφέρει και μία φανταστικά πρωτότυπη ανάγνωση του παραμυθιού της Κοκκινοσκουφίτσας και το πως αυτή στα αλήθεια κατατρόπωσε τον κακό (?) το λύκο.
Σπουδαία πένα ο δημιουργός του σπουδαίου «Αιβαλί», καινοτόμα ματιά, μία τρομερά προσεγμένη παραγωγή που αξίζει να βρίσκεται σε κάθε βιβλιοθήκη.

Και κάτι τελευταίο.

Δεν ξέρω αν πρέπει να το πω, αλλά νομίζω χρήσιμο είναι, και αν έχετε φτάσει μέχρι εδώ, και έχετε διαβάσει ο Θεός ξέρει πάλι φέτος πόσες λέξεις έκατσα και έγραψα, εκατό παραπάνω δε σας είναι κόπος. Έτσι που έχει γίνει το σκηνικό της καθημερινότητας όλων μας, το να διαβάσει κάποιος ένα βιβλίο, φαντάζει τρομερά δύσκολο. Δεν είναι όμως χρονοβόρο επιτρέψτε μου να πω. Όπως όλα τα πράγματα στη ζωή θέλει τρόπο. Προσωπικά μιλώντας, φέτος είδα πολύ λίγες ταινίες (οι μισές ήταν με υπερήρωες), σειρές μετρημένες στα δάχτυλα του ενός χεριού, άκουσα ελάχιστη μουσική, αλλά δεν έκανα ΒΗΜΑ χωρίς ένα βιβλίο στην τσάντα μου, στο αυτοκίνητό μου, δίπλα στο μαξιλάρι μου. Δέκα λεπτά; Δέκα λεπτά. Μία ώρα; Μία ώρα.

Δεν υπάρχει λίγο, δεν υπάρχει πολύ.

Υγεία σε όλους.

Και του χρόνου πάλι καλά να είμαστε, τα ξαναλέμε.